Nasze doświadczenia z podróży po Gwatemali omówiliśmy w serii filmów - znajdziecie je na kanale Youtube. W tym odcinku prezentujemy listę 22 rzeczy i ciekawostek, które o Gwatemali po prostu trzeba wiedzieć… i już. Zacznijmy od podstaw:
Polityka i administracja
Zgodnie z konstytucją z 1986 roku, Gwatemala jest republiką typu prezydenckiego. Na czele państwa i rządu stoi prezydent, a organem ustawodawczym jest 1-izbowy Kongres Narodowy. Kadencje obu trwają 4 lata.
- Największa flaga w Gwatemali, stolica, Plac Niepodległości.
Przy pobytach turystycznych nieprzekraczających 90 dni obywateli polskich nie obowiązuje wiza, zatem nie ma żadnych problemów z przyjazdem i pobytem. Ważne jest, aby przed przejściem kontroli paszportowej wypełnić formularz lokalizacyjny, bo faktycznie jest sprawdzany.
Oficjalnym językiem urzędowym jest hiszpański, ale w powszechnie w użyciu są języki plemienne Majów, ponieważ stanowią oni aż 42% populacji. Angielski jest rzadko spotykany i poza turystycznymi miejscówkami nie da się w nim porozumieć. No ale od czego są translatory :)
Gwatemali na pierwszy rzut oka nie jest skomplikowana, bo aż 87% stanowią chrześcijanie - z czego po 42% katolicy i protestanci, 3% inne wyznania, a zaledwie 1% deklaruje religie plemienne. Ciekawostką jest fakt, że spory odsetek łączy chrześcijaństwo z tradycyjnymi wierzeniami przodków. Z kolei aż 11% uważa się za ateistów.
- Kościół Hermana Pedro w Antigua Guatemala.
Lokalną walutą jest quetzal, który dzieli się na 100 centavos. Quetzal to ptak, który jest narodowym symbolem Gwatemali. Wg kursu z 2024 roku jeden quetzal wart jest 50 groszy polskich.
Wszyscy lubimy wydawać kasę na urlopie, ale w Gwatemali można wydać bardzo dużo i kompletnie bez sensu. Tam, gdzie nie ma podanych cen, będą one zawyżane na widok turysty, dlatego trzeba szczególnie uważać i porównywać je w innych sklepach.
- Stragany, na których pierwsza cena zwykle jest bardzo zaporowa :)
Turystyka
Numer 7: Krajobraz wulkaniczny
W Gwatemali jest ponad 30 wulkanów, ale tylko trzy uważane są za aktywne - Fuego, Pacaya i Santamaria. Najładniejsze miejsca w otoczeniu wulkanów to Antigua Guatemala oraz jezioro Atitlán.
- Niewiele brakowało, a widzielibyśmy wulkany tylko na muralach.
Gwatemala to dawna kolonia korony hiszpańskiej, zatem nie trudno zrozumieć skąd tu ta egzotyczna zabudowa. Najciekawsze zabytki znajdują się oczywiście w stolicy oraz Antigua Guatemala, ale niemal w każdej miejscowości można znaleźć ślady kolonializmu.
- Zabytkowe domy w Gwatemali są strasznie zapuszczone.
Gwatemala, zaraz po Meksyku, tu największy spadkobierca kultury Majów. W kraju jest kilka parków archeologicznych z imponującymi piramidami z tamtych czasów. Największy z nich to Tikal w północnej części kraju, znany jest ze słynnego kadru z Gwiezdnych Wojen.
Akomodacja
Hotele w Gwatemali przypominają więzienia o zaostrzonym rygorze. Do większości nie da się wejść samemu - służy do tego domofon.
- Ogrodzenie zwykle jest zakończone drutem kolczastym, a w oknach są kraty.
Mimo wszystko pobyt w kilku z nich wspominamy miło. Łóżka są wygodne, a śniadania bardzo dobre. Jeśli będziecie w Panajachel rozważcie hotel Regis - są tam dostępne bezpłatnie baseny z podgrzewaną termalnie wodą.
Jeszcze jedna uwaga odnośnie hoteli, bo to może być dla wielu osób ważne - najczęściej są to przybytki bez klimatyzacji. Natomiast w recepcji trzeba pytać o wiatraki.
W tym kraju w ogóle klimatyzacji nie widzieliśmy na oczy nigdzie, poza centrum handlowym w stolicy, a już w ogóle zapomnijcie o klimatyzacji w autobusach czy taksówkach Ubera.
- Miłą przerwą w zwiedzaniu stolicy będzie spacer po klimatyzowanym centrum handlowym :)
Numer 12: Gniazdka elektryczne
W Gwatemali, tak samo jak w Stanach Zjednoczonych i pozostałych krajach Ameryki Środkowej są gniazdka typu A i B - więc będzie potrzebna przejściówka. Jeśli chodzi o hotele to zapomnijcie o łatwo dostępnych gniazdach - zwykle są ukryte za meblami i w tragicznym stanie.
- Tak to mniej więcej wygląda ;)
W Gwatemali jest czterech operatorów telefonii komórkowej, ale tylko dwóch - Tigo i Claro, ma największy zasięg. Jeśli nie uda się wam kupić pakietu na lotnisku, to koniecznie odwiedźcie jeden z punktów sprzedaży… gdziekolwiek - są w każdym sklepie. Alternatywą może być eSIM z sieci Tikal - ten działa bez zarzutu i byliśmy naprawdę bardzo zadowoleni.
Zwiedzanie i podróże
Numer 14: Ruch uliczny i pieszy
Na ulicach obowiązuje wolna amerykanka, bo pierwszeństwo mają samochody. Piesi mogą czuć się w miarę bezpiecznie na światłach, natomiast tam gdzie ich nie ma przechodzi się w momencie, gdy robi się luźniej.
- Chodniki jeśli są, to nieco wyniesione i bardzo wąskie.
Gwatemala ma dwie autostrady. Jedna łączy oba oceany, a druga jest częścią Panamericany, czyli autostrady łączącej obie Ameryki.
Numer 15: Komunikacja zbiorowa w miastach
W stolicy kraju działa TransMetro, czyli szybkie autobusy jeżdżące po wydzielonych buspasach. Bilet jednorazowy kosztuje 50 groszy. Więcej o tym opowiadamy w odcinku o komunikacji w Gwatemali.
Natomiast po stolicy polecamy jeździć Uberem, który jest tani i pomimo bariery komunikacyjnej nigdy nie mieliśmy problememu z przejazdem. Auta zamawia się przez aplikację, a po wejściu do samochodu kierowcy trzeba jeszcze podać pin weryfikacyjny.
W mniejszych miejscowościach podstawą komunikacji publicznej są autobusy, ale można skorzystać z oferty tuk tuków. Co ciekawe, w odróżnieniu do innych krajów świata, tutaj nikt nie krzyczał za nami “taxi”, co było jednym z niewielu plusów tego wyjazdu.
- Te autobysy są w Gewatemali popularne, bo są po prostu tanie.
- W Gwatemali wykształcił się system taniego transportu publicznego, który przez miejscowych zwany jest camionetas, a w turystycznej nomenklaturze po prostu - Chicken Busem. Może nie jest najwygodniej, ale bardzo tanio, a wspomnienia będą naprawdę wyjątkowe.
- Najszybciej i najłatwiej po kraju poruszać się można shuttle busami. Przejazdy są jednak drogie i zawsze podawane w dolarach, dlatego chcąc zobaczyć najciekawsze miejsca w Gwatemali, na same przyjazdy można łatwo wydać tysiąc złotych.
Numer 17: Pływanie po jeziorze
Po jeziorze Atitlán pływają niewielkie łodzie, do których wchodzi 20 osób. Pływają cały dzień zgodnie z harmonogramem zamieszczonym w porcie i naszym zdaniem jest to dobrze dopracowany transport.
- Trzeba uważać na operatorów łódek, bo nieźle sobie liczą.
Jednorazowy bilet kosztuje 13 zł niezależnie od trasy.
Ciekawostki
Numer 18: Hałas i zawłaszczenie przestrzeni
Marzycie o wypoczynku w Gwatemali? Nie tutaj. Gwatemalczycy są bardzo głośni. Przestrzeń publiczną zawłaszczają w całości i nie respektują prawa innych do ciszy. Imprezy w turystycznych miejscówkach trwają co najmniej do 4 rano, a jeśli nie jest to imprezowa miejscowość, to na pewno w okolicy będzie trwać głośny nocny remont.
Będąc w temacie turystycznych miejscowości, trzeba być świadomym, że w Gwatemali alkohol jest bajecznie tani. Flaszkę o pojemności 750 ml można kupić już od 12 zł, dlatego nie dziwi obraz hałaśliwych lokalsów na ulicach.
Mało tego - tak jak wózki z lodami nad Bałtykiem, tutaj jest pełno wózków z mobilnymi barami.
Miejscowa kuchnia nie jest specjalnie wyszukana, ale dla naszego podniebienia neutralna w smaku. Chyba nigdzie w krajach latynoskich nie smakowały nam tak bardzo tortille, burrito czy fajita. Trzeba jednak uwzględnić, że żywność w Gwatemali jest droga. Koszt posiłku w średniej klasy restauracji wynosi ok. 50 zł. Dlatego miejscowi stołują się w tawernach, przydrożnych grillach, czy wózkach z jedzeniem.
- Posiłki w większości przypadków były smaczne.
I to prowadzi nas do kolejnego punktu - numer 21: Warunki sanitarne
W Gwatemali trzeba bardzo uważać na to, gdzie się je. Już drugiego dnia turystka z Meksyku ostrzegła nas, abyśmy nie jedli surowych potraw, nie pili mleka czy wody, bo zwyczajnie może się to skończyć zatruciem. Zastosowaliśmy się i im dłużej przebywaliśmy w Gwatemali, tym więcej znaków wskazywało na to, że złapanie klątwy Majów nie jest wcale takie trudne.
Kiedy jechać do Gwatemali?
W Gwatemali występują trzy klimaty:
- podrównikowy i wilgotny na terenach nizinnej północy,
- równikowy wilgotny na wybrzeżu karaibskim,
- oraz chłodny na obszarze pasm górskich na południu.
- Pogoda potrafi być piękna.
Pora deszczowa trwa od maja do października i wtedy lepiej odpuścić zwiedzanie kraju, bo średnia roczna suma opadów wynosi od 500 do nawet 3000 mm. Jeśli chodzi o temperaturę w dzień to przez cały rok utrzymuje się w okolicy 25˚C, a w miesiącach od kwietnia do czerwca osiąga nawet 30˚C.
Dużo tego się nazbierało, ale musieliśmy to wyrzucić z siebie ;)
