Po trzęsieniu ziemi planowano odbudować Skopje jako miasto przyszłości. Dzięki wizjonerskim projektom, m.in. japońskiego architekta Kenzō Tangego, stało się jednym z lepiej poukładanych miast Europy.
- W założeniach Skopje miało być kosmopolitycznym i modernistycznym miastem Bałkanów, a wyszło jak na zdjęciu.
Pomoc w odbudowie zadeklarowali również polscy architekci - zwycięzcy konkursu organizowanego przez ONZ - Adolf Ciborowski i Stanisław Jankowski.
Jednak już po uzyskaniu niepodległości pojawił się nowy pomysł, którego osią był Plac Macedoński - pełen gigantycznych budynków i setek pomników.
Centrum pomników
- Olbrzymi pomnik Filipa II stoi na kolumnie umieszczonej w środku ogromnej fontanny.
Dwa najważniejsze z nich przedstawiają Filipa II i jego syna Aleksandra III - twórców antycznego imperium.
- Aleksander Macedoński na koniu zaklęty w brązie. Oficjalnie jest to pomnik bezimiennego wojownika.
Architektura
Plac przecina koryto rzeki Wardar. Pierwsza przeprawa w tym miejscu powstała już w czasach bizantyjskich, ale w wyniku wielu wojen została rozebrana.
- Obecny most powstał prawdopodobnie w XV wieku. W czasach tureckich służył jako miejsce straceń.
Dookoła placu wyrosły neoklasycystyczne gmachy - każdy z nich ozdobiony kolumnami i posągami.
- Najlepiej znany neoklasycystyczny budynek Bałkanów - Muzeum Archeologiczne w Skopje.
W centrum miasta to norma. Większość budynków stylizowanych jest na antyczne świątynie.
- Tutaj nawet miejska spółka wodociągów wygląda jak pałac.
Główną bramą do placu jest wysoki na 21 metrów łuk, którego fasadę zdobi ponad 30 płaskorzeźb przedstawiających najważniejsze wydarzenia z historii Macedonii.
- Porta Macedonia przypomina Łuk Triumfalny z Paryża.
Stare miasto
W północnej części centrum znajduje Čaršija, czyli charakterystyczny turecki bazar. Wchodząc do niego przejdziemy obok dawnej łaźni miejskiej, a obecnie galerii.
Niska zabudowa tworzy zwarte centrum z wąskimi uliczkami pełnych sklepów, warsztatów, restauracji i kawiarni.
- Čaršija to miejsce przenikających się kultur, tutaj bije serce miasta.
- W nocy można zjeść pyszne posiłki w wielu klimatycznych restauracjach.
Cerkwie i meczety
Najważniejszy meczet - Mustafy Paszy - znajduje się na wzgórzu ponad bazarem, jest przy nim taras widokowy na stare miasto.
- Meczet Mustafy Paszy dominuje nad bazarem.
Dalej od centrum zobaczymy jeszcze meczet Sułtana Murada - jest znany głównie dzięki wysokiej wieży zegarowej.
- Wieża zegarowa przy meczecie. Jedna z najstarszych na Bałkanach.
Na obrzeżach Placu Macedońskiego zobaczymy cerkiew katedralną św. Dimitriosa. Warto wejść na chwilę do środka, aby zobaczyć bogato zdobione wnętrze oraz wysokie spiralne schody prowadzące do ambony.
- Do cerkwi warto zajrzeć na chwilę, aby zobaczyć jej piękne wnętrze i spiralne schody.
Bliżej twierdzy znajduje się nietypowa cerkiew, która wyglądem nie zdradza przeznaczenia. Powstała wraz z otaczającym ją warownym murem.
- Drewnianą dzwonnicę dobudowano wieki później.
Twierdza
- Do twierdzy można wejść bezpłatnie. Polecamy widoki z wieżyczek.
Ulokowana na skalnym wzniesieniu twierdza powstała w czasach bizantyjskich. Zniszczeniu uległa dopiero W 1040 roku, podczas powstania Piotra Deliana.
W 1040 roku, w Belgradzie, Piotr Delian został obwołany carem. Stanął na czele powstania przeciwko Bizancjum, które szybko ogarnęło tereny Bułgarii i Macedonii.
Twierdza została odbudowana dopiero w 1391 roku, po zajęciu Skopje przez Turków osmańskich.
- W 1660 roku Evliya Çelebi opisał twierdzę, uznając za jedną z najpotężniejszych na Bałkanach.
W okresie międzywojennym, a także po II wojnie światowej, twierdzę wykorzystywała armia jugosłowiańska. Od 1951 obiekt został opuszczony i zamknięty. W 1963 roku poważnie uszkodzona podczas trzęsienia ziemi.
- Twierdza do dziś nie została odbudowana, choć na jej terenie odbywają się imprezy masowe.
Od 2006 roku na terenie twierdzy prowadzone są badania archeologiczne, wskazujące na ślady osadnictwa sięgające neolitu. Odkryto także fundamenty świątyni chrześcijańskiej z XIII w.
- Mury twierdzy są dobrym punktem widokowym na panoramę Skopje.
Bogata historia zamknięta w muzeum
Placówek muzealnych w mieście jest bez liku. Przy jednym z mostów zobaczymy Muzeum Archeologiczne.
- Okazały gmach nawiązuje do najlepszych tradycji antyku, a w nocy po prostu zachwyca.
Po drugiej stronie Placu Macedońskiego ulokowano Muzeum Walki Macedońskiej - opowiadające o trwającej ponad pięć wieków walce o niepodległość kraju.
- Muzeum zaskakuje ekspozycją - ogromnymi obrazami i figurami woskowymi.
- Przed muzeum ustawiono pomnik dzieci żydowskich zamordowanych przez nazistów.
Na południu miasta odwiedziliśmy Dom Pamięci Matki Teresy z Kalkuty. Lokalizacja budynku nie jest przypadkowa - właśnie w tym miejscu znajdował się kościół, w którym została ochrzczona.
Muzeum Macedonii jest jednym z najstarszych w kraju. Powstało z połączenia trzech placówek w jedną. Wstęp jest bezpłatny.
- Siedziba muzeum powstała w ramach odbudowy miasta po trzęsieniu ziemi i jest klasycznym przykładem brutalistycznej architektury.
Spacery i niesamowite miejsca
Skopje jest jednym z niewielu miast, w którym zachował się akwedukt - taka ciekawostka. Nam już nie starczyło czasu, aby go zobaczyć. Udało się jednak wejść do kilku miejsc i zobaczyć piękne parki otaczające centrum.
- Park niedaleko Opery. W tle po prawej widać pomnik konny Aleksandra II - jest ogromny!
- W mieście można znaleźć sporej wielkości murale - świetne tło dla fotek.
- Po Skopje jeżdżą autobusy piętrowe. Hello London! ;)
Fajnych i klimatycznych miejsc w Skopje nie brakuje, trzeba ich tylko poszukać.
- Scenka jak z thrillera. My tu jeszcze wrócimy!
