Serce Polskiego Wybrzeża - Tradycja i kultura

Sławno

Jedno z najstarszych miast północnej Polski, które może poszczycić się imponującymi zabytkami gotyku - XIV wiecznym kościołem Mariackim oraz dwiema gotyckimi bramami z XV wieku. 

Największą budowlą Sławna jest Kościół Mariacki położony w samym centrum miasta - na zdjęciu z 1930 roku zasłaniały go kamieniczki.

Ufundowany w XIV wieku przez księżnę Zofię kościół dominuje zabudowę miasta. Główna wieża świątyni przykryta jest dachem czterospadowym. Charakterystycznym motywem dekoracyjnym wieży są blendy, których obramowanie stanowi profilowana cegła. Wnętrze, choć współcześnie skromnie udekorowane, zachwyca monumentalną bryłą gotyku.

Bramy ulokowano w północnej i południowej części miasta. Ta północna strzegła drogi prowadzącej do Słupska, a południowa do Koszalina - stąd ich nazwy. Niegdyś w mieście znajdowała się trzecia taka brama, ale nie ma już po niej śladu. Po wyburzeniu umocnień miasta, przez długi czas budynki były magazynami garnizonu, a później trudno było znaleźć dla nich zastosowanie na dłuższy czas. Na przełomie dziejów przeszły liczne modyfikacje. Podczas jednej z nich dawne strzelnice zostały zastąpione oknami, a po wojnie pełniły funkcje mieszkalne i użytkowe. 

Tego typu elementy dekoracyjne kamienic znajdziecie w Sławnie. Wystarczy poszukać.

Okazały budynek Sławieńskiego Domu Kultury do 1945 roku mieścił ewangelicki dom parafialny.

Po adaptacjach z połowy XX wieku SDK jest miejscem spotkań mieszkańców miasta, organizuje różne imprezy - również plenerowe. W budynku znajduje się niewielkie muzeum poświęcone historii miasta Sławna (można tu zobaczyć m.in. stare zdjęcia, mapy, pocztówki, obrazy, rzeźby lokalnych artystów, zbiory tematycznych publikacji).

Sławieńskie kino jako jedyne w regionie posiada dwie sale kinowe.

Wracając do centrum przejdziemy koło budynku poczty. Ten gotycki gmach powstał na początku XX wieku, ale historia poczty w Sławnie sięga aż XVII wieku, kiedy to na trasie Berlin-Gdańsk kursowały dyliżansy poczty państwowej. 

Na północ od centrum znajduje się najjaśniejsza perła przedwojennej architektury miasta - to ratusz. Ten reprezentacyjny gmach zbudowany został w stylu neobarokowym w pierwszych latach XX wieku. Budynek, jako jeden z nielicznych w Sławnie, przetrwał okres II wojny światowej praktycznie nietknięty.

Budynek magistratu wieńczy wieża z galeryjką, z której o pełnej godzinie grany jest hymn miasta.

Jeszcze dalej na północ będziemy mogli zobaczyć dawną willę Schultza z 1897 roku. Powstałą w stylu eklektycznym. Wzrok przyciąga jej bogato zdobiona elewacja.

Na koniec wędrówki po Sławnie warto odwiedzić utworzone niedawno w miejscu starego cmentarza żydowskiego lapidarium. Znajdziecie tam zbiór ocalałych zabytkowych grobów. 

Lapidarium w Sławnie.

Parki i tereny zielone

Krajobraz centrum Sławna wzbogacają drewniane figury, rozmieszczone w rynku i parkach. Są one przedstawieniem średniowiecznego rodu Święców, dawnych panów tych ziem.

To Święcowie nadali prawa miejskie temu miastu w 1317 roku.

W jednym z parków zobaczymy zabytkową altanę i liczne rzeźby miejscowego artysty Wilhelma Grossa.

Dawny ogród botaniczny fascynuje wiosną, gdy kwitnie czosnek niedźwiedzi.

W Sławnie znajdziecie wiele zielonych parków, w których posłuchacie ptasich koncertów.

We wschodniej części miasta odpoczniecie nad brzegiem jeziora.

Leonardia

Jadąc w kierunku nadmorskiego Darłowa koniecznie trzeba odwiedzić Park Leonardia w Krupach. To pomysły zaczerpnięte z czasów dzieciństwa, ale też z lektur o średniowieczu i późniejszych czasach Leonarda da Vinci. Park jest świetnym uzupełnieniem wiedzy o stosowanych dawniej technikach. Możecie tam przetestować działanie średniowiecznych dźwigów czy sprawdzić celność kuszy.

Park Leonardia w Krupach zapewni zabawę na kilka godzin - znajduje się w nim ponad 100 drewnianych gier.

Darłowo

Nadmorskie Darłowo to również ważny ośrodek historyczny. Tutaj urodził się i spędził ostatnie lata swojego życia król Danii, Szwecji i Norwegii - Eryk Pomorski, zwany także Ostatnim Wikingiem Bałtyku. Wiele miejsc na terenie Darłowa jest nierozerwalnie związanych z postacią króla, dlatego też miasto nosi zaszczytny tytuł miasta królewskiego.

Najważniejszym zabytkiem ziemi darłowskiej jest jedyny w tej części Europy nadmorski gotycki zamek, w którym Eryk I ukrył swój skarb, a nocami po komnatach wędruje duch księżnej Zofii, zwanej przez darłowian Białą Damą. 

Darłowski zamek Książąt Pomorskich.

Z wysokiej wieży zamku zaobserwujecie dominującą panoramę miasta bryłę Kościoła Mariackiego, z najwyższą w mieście 60-cio metrową wieżą. Jego historia sięga 1321 roku, kiedy biskup kamieński Konrad dzięki wsparciu Święców zapoczątkował budowę.

W jego wnętrzu znajduje się wiele zabytków. Kunsztownie rzeźbiona renesansowa ambona z XVII roku, mosiężny żyrandol z aniołem, prospekt organowy czy Mauzoleum Pomorskie z sarkofagami Króla Eryka, Elżbiety, żony ostatniego Księcia Pomorskiego i Jadwigi Księżniczki Pomorza.Obok świątyni zobaczymy lapidarium z pozostałościami grobów pochodzących z różnych cmentarzysk. 

Zabytkowa ambona w kościele NMP w Darłowie.

W darłowskiej farze można zwiedzić królewską kryptę z sarkofagiem Eryka I.

W cieniu wielkiego kościoła zobaczycie budynek obecnego magistratu, który powstał na bazie dawnych hal kupieckich, bowiem pierwotny ratusz spłonął, a zachowany z niego renesansowy portal wmurowano w nowy budynek. W centralnej części zobaczycie herb miasta - gryfa z ogonem ryby. Na skraju rynku staromiejskiego i ulicy Powstańców Warszawskich ustawiono uliczną rzeźbę - pomnik Stanisława Dulewicza, pierwszego powojennego burmistrza Darłowa. Autorem rzeźby jest Jacek Berner, który utrwalił moment, gdy burmistrz wychodzi z ratusza w ulubionym kapeluszu z teczką i rusza w miasto ulicą Powstańców Warszawskich.

Pomnik pierwszego powojennego burmistrza Darłowa i ratusz w tle.

Od przeszło 100 lat rynek zdobi zabytkowa fontanna z pomnikiem rybaka wykonana przez Wilhelma Grossa. Na cokole fontanny wmurowano cztery spiżowe tablice, przedstawiające uproszczoną historię założenia miasta.

Fontanna na darłowskim rynku.

W centrum Darłowa zachowało się wiele obiektów o historycznym charakterze. Do dziś przetrwała część obwarowań miejskich - Brama Wysoka to XIV wieczny zabytek zdobiony ostrołukowymi blendami malowanymi na biało. W jego wnętrzu przetrwały otwory strzelnicze.

Kamieniczki na rynku.

W Darłowie prężnie działają Darłowski Ośrodek Kultury (w którym znajduje się kino) oraz Poczekalnia Kultury przy dworcu kolejowym (w której będziecie mogli wziąć udział w różnych ciekawych projektach).

Kino Bajka organizuje seanse sensoryczne.

Na krótki odpoczynek możecie wybrać się do pobliskiego Parku Króla Eryka, gdzie odpoczniecie przy fontannie.

Park Eryka I to nowe miejsce na mapie miasta.

A na wyspie łososiowej będziecie mogli zobaczyć drewniane rzeźby autorstwa Tadeusza Koniecznego.

Na wyspie łososiowej odbywają się często imprezy plenerowe i festyny.

Darłowo mocno związane jest z Leopoldem Tyrmandem, który stał się patronem Darłowskiego Ośrodka Kultury. Dlatego warto odwiedzić to miejsce, ponieważ być może będziecie mieli okazję uczestniczyć w ważnym wydarzeniu o międzynarodowym charakterze. Dom Kultury organizuje różnorodne wydarzenia kulturalne przyciągające do miasta turystów z całej Polski.

Pomniki

Poza rzeźbą burmistrza Dulewicza w Darłowie zobaczycie inne ciekawe pomniki. Kierując się na południe, dojdziemy do ławeczki Leopolda Tyrmanda - pisarza, publicysty i dziennikarza. Jest on autorem książki „Siedem dalekich rejsów”, której akcja dzieje się w powojennym Darłowie. 

Na położonym niedaleko skwerze marszałka Józefa Piłsudskiego zobaczymy okazały pomnik Zwycięstwa. Wklęsły ekran tworzą cztery płaskorzeźby. Na cokole znajduje się napis stanowiący fragment z roty Marii Konopnickiej "Nie rzucim ziemi skąd nasz ród".

Po stronie wschodniej Darłówka, niedaleko mostu rozsuwanego jest pomnik poświęcony tym, którzy “Nie wrócili z morza”. Na granitowym głazie stoi figura Madonny z siecią rybacką w dłoniach. Na tablicy wyryto imiona i nazwiska rybaków, którzy zaginęli na morzu. 

Pomnik poświęcony tym, którzy “Nie wrócili z morza”.