Dworzec kolejowy w Strzelinie.

Historia z granitem w tle

Spacer po Strzelinie warto rozpocząć od położonego koło dworca kolejowego skweru, na którym znajduje się dziewięć brył skalnych. Z ustawionych tablic dowiemy się więcej na temat granitu, z którego słynie miasto, bowiem znajduje się tutaj największy tego typu kamieniołom w Europie.

W parku można zagrać w grę edukacyjną "Znajdź granit Strzeliński". 

Zabytki w ścisłym centrum

Na rynek polecamy wejść od ulicy Książąt Brzeskich. W jego rogu znajduje się jedyna zachowana pamiątka po Piastach w Strzelinie - bogato zdobiony renesansowy Dom Książąt Brzeskich. Według niektórych źródeł, w 1815 roku, w tym miejscu mieli się spotkać car Aleksander I i król pruski Fryderyk Wilhelm III. Wcześniej w mieście istniał książęcy zamek, ale nie został po nim żaden ślad.

Za dworkiem znajduje się kościół Podwyższenia Krzyża Świętego, który powstał w XV wieku i do dziś nosi cechy pierwotnej gotyckiej formy. Początkowo należał do sióstr klarysek, następnie do braci augustynian, którzy zajmowali go od 1810 roku. Podczas II Wojny Światowej został częściowo wysadzony.

Przy kościele zobaczymy mały ogród z Kalwarią Strzelińską. Znajdziemy w nim wiele form kamiennych, m.in. zabytkowy pręgierz z dziesięcioma przykazaniami, figurę Chrystusa na kolumnie i pomnik Papieża Polaka Jana Pawła II. 

Widok na Dom Książąt Brzeskich i kościół pw. Podniesienia Krzyża Świętego.

Samotna wieża i burzliwe losy ratusza

Wchodząc na rynek staniemy się świadkami zbrodni II Wojny Światowej, jaką dokonano na miejskiej zabudowie. Niegdyś piękny rynek o renesansowej zabudowie został praktycznie zrównany z ziemią. Na ich miejscu stanęły XX wieczne bloki. Na środku rynku zauważymy samotną wieżę ratuszową, która została odbudowana zaledwie kilka lat temu. Losy ratusza również nie były szczęśliwe - w XVII i XVIII wieku trawiły go pożary, a po odbudowie już na początku XIX wieku w wieżę trafił piorun wymuszając rozbiórkę budynku. Wieżę wysadzono pod koniec II Wojny Światowej na polecenie ostatniego niemieckiego burmistrza, a w 2011 roku zakończono odbudowę obecnej według renesansowego pierwowzoru. Wkrótce w tym miejscu ruszy budowa nowego ratusza, którego wieża będzie częścią. 

Z tarasu widokowego wieży ratuszowej można podziwiać panoramę miasta oraz ziemi strzelińskiej, Wzgórz Niemczańsko-Strzelińskich oraz Równiny Wrocławskiej. 

Na jednej z kondygnacji prezentowana jest kolekcja minerałów, pochodzących głównie z ziemi strzelińskiej i okolic. Inna wystawa dotyczy przedwojennego Strzelina i regionu. W starej części wieży znajdował się dawniej loch głodowy. Na ścianach odkryto napisy i rysunki wykonane przez osadzonych tam skazańców. 

Granitowy stół sędziowski pochodzący z okresu średniowiecza, przy którym prowadzono rozprawy i ogłaszano wyroki.

Rzeźba łucznika odtworzona w 2000 roku. Pierwotna rzeźba zaginęła w niewyjaśnionych okolicznościach.

Neogotycki budynek poczty pochodzący z końca XIX wieku.

Romańska rotunda

Skręcając na wschód, zobaczymy pochodzącą z XII wieku romańską rotundę świętego Gotarda. Wybudowana z łamanego granitu, posiada cechy gotyckie.

Od strony południowej, do rotundy prowadzi romański portal, a epitafia wmurowane w ściany świątyni pochodzą z XVIII wieku, a przy ulicy Staromiejskiej zobaczymy niewielki Kościół Matki Chrystusa i św. Jana Ewangelisty, który prawdopodobnie pochodzi z początku XII wieku.

Podczas wojen husyckich kościół uległ znacznym zniszczeniom, czego następstwem były regularne przebudowy.

W latach 80 XX wieku, ewangelicy zgodzili się oddać świątynie katolikom pod warunkiem jej odnowy i umożliwienia im odprawiania swoich nabożeństw. Umowa ta ważna jest po dzień dzisiejszy.

Góra Parkowa

Podróż po Strzelinie kończymy na niewielkim wzgórzu, gdzie według podań bierze początek miasto Strzelin. Wzgórze Maryjne, inaczej zwane Górą Parkową, jest początkiem grzbietu Wzgórz Strzelińskich oraz trasy na Gromnik. 

Zgodnie z legendą, żona Bolka I wystrzeliła stąd strzałę, która opadła w centrum dzisiejszego rynku. Tak powstało lokowane 30 listopada 1292 roku miasto. 

Jedna z miejskich legend dotyczy znajdującego się tutaj  kamienia. Głosi, że Maryja z Józefem i Jezusem uciekała tędy przed Herodem. Według innych podań objawiła się tutaj Maryja i przestrzegała przed niebezpieczeństwem wojen husyckich. 

Kamień, na którym dopatrzono się odcisków stóp Jezusa.

Co jeszcze zobaczyć?

Strzelin to niewątpliwie miejsce warte zobaczenia. Miasto położone wśród wzgórz jest idealnym miejscem do spacerów - świadczy o tym spora ilość szlaków turystycznych i rekreacyjnych ścieżek rowerowych.

W Strzelinie znajdziemy wiele ciekawych murali.