W tym odcinku opowiemy jak działa największa sieć metra na Zachodnim Wybrzeżu, jak się nim poruszać i jak kupić bilety. Odpowiemy także na pytanie, ile maksymalnie można zapłacić dziennie za bilety, jeśli kupi się je z głową.
Pierwsza linia metra w Los Angeles ruszyła dopiero w 1990 roku - jest to zatem jeden z najmłodszych systemów kolei podziemnej w Stanach Zjednoczonych, choć podziemne w całości są tylko dwie linie.
- Obecnie sieć metra składa się z sześciu linii i ponad stu stacji, a dziennie przewozi ponad 200 tysięcy ludzi.
Metro w Los Angeles
Metro to kręgosłup komunikacji publicznej aglomeracji Los Angeles, ale tylko dwie z sześciu linii jest w całości pod ziemią - architektura stacji jest bez szału. Tylko kilka naprawdę nam się spodobało, jak np. utrzymana w filmowym klimacie Hollywood/Vine.
- Stacja metra Hollywood/Vine.
Pozostałe cztery linie obsługują przypominające tramwaje pojazdy, dlatego ich przystanki są na powierzchni i przypominają najzwyklejsze perony kolejowe.
Tramwaje udające metro nazywane są premetrem - jest to rozwiązanie pośrednie pomiędzy tramwajem a metrem, które pozwala przewozić większą liczbę pasażerów bez budowy drogiej infrastruktury podziemnej. Pojazdy takie kursują w sposób częściowo bezkolizyjny, bo na wielu większych skrzyżowaniach stoją na światłach razem z samochodami.
- Tramwaje premetra jeżdżą na czterech z sześciu linii.
Linie metra oznaczone są literami od A do E i K, a dodatkowo także kolorami. Różnią się one jednak pod względem zastosowanych rozwiązań i dlatego warto wiedzieć, że czas przejazdu konkretnymi liniami na podobnych odcinkach nie jest identyczny.
- A - to niebieska, w większości naziemna linia, otwarta w 1990 r. Można nią dotrzeć m.in. do Downtown Long Beach na południu, a z drugiej strony do Doliny Św. Gabriela. Linia przecina wszystkie pozostałe z wyjątkiem K, przejeżdża też przez centrum Los Angeles.
- B - czerwona, otwarta w 1993 roku linia, jest w całości zbudowana pod ziemią. Łączy North Hollywood z Union Station. Przejeżdża m.in. przez Downtown LA i to właśnie nią najłatwiej dotrzeć do Alei Gwiazd w Hollywood.
- C - zielona naziemna linia metra została otwarta w 1995 r. Przecina linię niebieską i łączy South Bay z Gateway Cities. Na stacji Aviation/LAX jest pętla bezpłatnych autobusów do lotniska.
- D - fioletowa podziemna linia metra została otwarta w tym samym roku co czerwona i na długim odcinku współdzieli z nią stacje, ale w drodze do Hollywood skręca na zachód w stronę Westside. W niedalekiej przyszłości planowana jest rozbudowa linii.
- E - to żółta linia otwarta w 2009 roku, która połączyła stacje Atlantic z centrum Santa Monica. Linia w okolicach Downtown Los Angeles zjeżdża pod ziemię. Na trasie do Santa Monica pociągi jadą wysokimi wiaduktami z ciekawymi widokami na miasto.
- K - to najmłodsza, budowana od 2022 roku linia, która ma być łącznikiem pomiędzy żółtą (E) i zieloną (C). Po ukończeniu będzie do niej dojeżdżać kolej lotniskowa, a w szerszej perspektywie ma połączyć Hollywood z South Bay. Tymczasowo pomiędzy stacjami Westchester/Veterans i Aviation/LAX kursuje darmowy autobus.
Operatorem metra w Los Angeles jest firma o bardzo długiej nazwie, którą zwykle skraca się do jednego słowa - “Metro”.
Los Angeles Metro Bus
W Los Angeles słowem “Metro” określa się również system autobusów miejskich, które są uzupełnieniem linii kolejowych i niekiedy stanowią ich szybszą alternatywę.
- Autobusy w sieci Metro są pomarańczowe.
Trzeba jednak rozróżnić zwykłe autobusy “Metro Bus” od autobusowych linii metra zwanych “Metro Busway” - te drugie to tylko dwie linie i szansa, że będzie nam z nimi po drodze jest niewielka - my nie mieliśmy okazji, ale opisujemy je w następnym podpunkcie.
LA Metropolitan Transportation Authority zarządza flotą niemal 2 tysięcy autobusów. Jest to trzecia co do wielkości flota w Ameryce Północnej po Nowym Jorku i New Jersey. Autobusy Metro wyposażone są w bagażnik na rowery zawieszony z przodu pojazdu.
Dzięki numeracji linii można szybko wywnioskować w jaką część miasta jedzie autokar:
- numery niższe niż 100 - trasy do centrum LA,
- numery 100-199 - trasy wschód-zachód,
- numery 200-299 - trasy północ-południe,
- numery 300-399 - trasy przyśpieszone pomijające niektóre przystanki po drodze,
- numery 400-499 - ekspresowe trasy autostradowe do centrum LA,
- numery 500-599 - ekspresowe trasy autostradowe na obrzeża LA,
- numery 600-699 - trasy okrężne lub wahadłowe (z inną drogą powrotu),
- numery 700-799 - ekspresowe trasy pomijają część przystanków po drodze,
- numery 800-899 - rezerwa dla autobusów zastępczych za metro,
- numery od 900 - trasy autobusów Metro Busways.
Większość linii kursuje całą dobę.
Autobusy Metro Busway
Los Angeles Metro Busway (wcześniej znane jako Transitway lub Liner) to system uzupełniający Metro w LA o dwie linie - pomarańczową (G) i szarą (J). Linie te powstały na początku XXI wieku - pomarańczowa w 2005 roku, jako przedłużenie czerwonej linii metra, a srebrną otwarto w 2009 roku jako równoległą do niebieskiej linii.
- Widzieliśmy jedynie przejeżdżające koło nas autobusy Metro Busway. Trzeba było zrobić fotkę ;)
Autobusy Big Blue Bus
Na ulicach miasta często widać niebieskie autobusy. Czym są i czy można za przejazdy płacić kartą z Los Angeles? Sprawdzamy.
Big Blue Bus należy do miasta Santa Monica i obsługuje zaledwie 18 linii autobusowych kursujących po Santa Monica i zachodniej części Los Angeles. Pojazdy kursują najczęściej od 5:00 do 23:00 we wszystkie dni tygodnia, a bilet kosztuje 1,1 USD. W autobusach można płacić kartą Metro LA (także bez problemu kartą zbliżeniową lub gotówką).
- Autobus Big Blue Bus i Metro Bus za nim.
Charakterystyczne niebieskie autobusy jeżdżą po mieście od 1928 roku, choć na początku nazywały się inaczej. Czterokrotnie, w latach 1987, 1992, 1997 i 2000 uznane były za najlepszy system transportu publicznego w Stanach Zjednoczonych. Pojazdy wyposażone są w bagażnik na rowery zawieszony z przodu pojazdu.
- Takim autobusem przejechaliśmy się raz - z Venice Beach do centrum Santa Monica.
Bezpłatne autobusy DASH
DASH (Downtown Area Short Hop) to sieć krótkich tras autobusowych łączących ważniejsze stacje metra z mniej dostępnymi miejscami.
Każda trasa została zaprojektowana tak, aby łączyć się z regionalnymi usługami tranzytowymi. Od 23 marca 2020 r. autobusy DASH są bezpłatne, dlatego warto z nich korzystać wszędzie. My robiliśmy to dwukrotnie - na trasie do znaku Hollywood oraz do obserwatorium Griffitha.
- Wieżyczki na Beachwood & Westshire - to pozostałości pierwotnej bramy do osiedla Hollywoodland.
Downtown Area Short Hop, czyli krótkie pętle autobusowe pierwotnie działały wyłącznie w śródmieściu LA, a obecnie autobusy kursują w wielu zakątkach miasta, gdzie odległość do głównych węzłów komunikacyjnych jest zbyt duża, aby pokonać ją na piechotę.
- Autobus DASH w drodze do Obserwatorium Griffitha.
Warto rozglądać się za przystankami oznaczonymi DASH, bo mogą one znacznie skrócić mękę związaną z przemieszczaniem się po Los Angeles. Z uwagi na wąskie ulice, którymi poruszają się DASHe, na trasach jeżdżą krótkie charakterystyczne autobusy, których nie da się przeoczyć. Wszystkie autobusy DASH są niskoemisyjne - napędzane gazem CNG lub napędem elektrycznym.
Autobusy lotniskowe
O bezpłatnych autobusach lotniskowych, które przewożą podróżnych do linii metra oraz na parkingi opowiadaliśmy w poprzednim odcinku. Szukajcie na naszym kanale YouTube.
Jak kupić bilet w automacie
Do zakupu biletów służą stojące przy stacjach maszyny pokaźnych rozmiarów. Automaty świadczą szeroką ofertę biletową, ale będąc w LA przez kilka dni kupiliśmy najmniej skomplikowany i najpopularniejszy bilet w ofercie - kartę przejazdową z możliwością doładowania.
- Automaty do zakupów biletów na stacji metra.
Karta LA Metro kosztuje 2 dolary, a jej doładowanie zależy tylko od naszych potrzeb. Warto na początek doładować ją kwotą 5 dolarów, czyli z zakupem karty wychodzi łącznie 7 dolarów.
Czy 5 dolarów na pewno starczy? W Los Angeles obowiązuje capping, czyli przycinanie kosztów podróży ponad pewną kwotę - w tym przypadku jest to właśnie 5 USD. Nie ważne ile będziemy jeździć i jak często odbijać kartę - na koniec dnia zapłacimy tylko 5 dolarów.
Obsługa automatów jest dość prosta - wymaga jedynie powierzchownego ogarnięcia opisanych na nim funkcji, bo można tam kupić karty na okaziciela w kilku wersjach ponadto doładować je, a za operacje płacić bilonem, banknotami lub kartami.
Podczas zamawiania postępujemy zgodnie z instrukcjami na wyświetlaczu, a kolejne opcje wybieramy za pomocą przycisków po jego bokach, które są oznaczone literami od A do J.
Karta służy do wielokrotnego użytku, zatem bez problemu można ją w dowolnej chwili doładować.
- Używaliśmy karty Metro, bo to najtańszy środek transportu w aglomeracji.
Jak płacić z pomocą karty LA Metro
Wchodząc na stację metra należy odbić kartę zanim wejdziemy na peron. Warto jednak wiedzieć, że bramki znajdują się tylko przy wejściach do podziemnych stacji.
Natomiast na większość peronów naziemnych można wejść bez problemu, ale wówczas karty trzeba odbić przy specjalnych słupkach.
- Słupki do przykładania karty podczas wejścia na peron metra.
Szczególnie trzeba uważać na stacjach przesiadkowych metra, gdzie będąc w tranzycie czasem trzeba odbić kartę przechodząc z jednego peronu na drugi. Po prostu zwracajcie uwagę na oznakowanie.
W przypadku przejazdów autobusami Metro lub Big Blue Bus kartę trzeba odbić w czytniku przy kierowcy.
I to wszystko - bezpiecznie i budżetowo jeździmy po Los Angeles. Miłego zwiedzania!