Odkrywając Sarajewo nie mieliśmy zbyt dużo czasu na wystawny obiad. Zamiast tego zadowolimy się skromnymi potrawami, które polecali nam lokalni przewodnicy. I tak właśnie trafiliśmy do kilku ciekawych miejsc.
Podczas dwutygodniowej podróży po Bałkanach przemierzyliśmy pięć państw, w których delektowaliśmy się smakami m.in. kuchni bośniackiej, albańskiej i macedońskiej. Nasze subiektywne odczucia publikujemy w serii filmów o tematyce kulinarnej.
- Podstawę potraw z regionu Bałkanów w większości stanowią klasyczne dania tureckiego pochodzenia z czasem udoskonalone dzięki wpływom austriackim, węgierskim i włoskim.
- W skład bałkańskiej spiżarni wchodzi bogaty bukiet warzyw, które w połączeniu ze smakiem grillowanego na ogniu mięsa tworzą kompozycje proste, aczkolwiek warte docenienia.
- Menu zdominowały potrawy warzywno-mięsne lub całkowicie mięsne, dlatego też bałkańska kuchnia nie przypadnie do gustu wegetarianom i weganom.
Dania, które smakowaliśmy podzieliliśmy wg kilku kategorii: szybkie przekąski, dania obiadowe, desery i napoje.
Szybkie przekąski, czyli bośniacki street food
Najpopularniejszą mięsną przekąską jest ćevapi, a właściwie ćevapcici - to pochodna tureckiego kebabu. Mięso to podłużne kotleciki, przypominające bardziej kiełbaski, wkładane do bułki pita. Dodatkiem warzywnym jest tu cebula, a czasem kapusta. Kotleciki robi się z mielonego mięsa wołowego, jagnięciny lub baraniny. Pieczone na ruszcie są dość tłuste i zwykle mocno przyprawione solą i pieprzem.
- Najsłynniejsza na Bałkanach przekąska - ćevapi.
Kolejnym przysmakiem bałkanów jest, przywołująca na myśl burgera, pljeskavica. Podstawą dania jest duży kotlet z baraniny lub cielęciny pieczony na ruszcie. W tym przypadku również przyprawiony wyłącznie solą i pieprzem. Istnieją dwie szkoły podawania potrawy - z pitą na oddzielnym talerzu lub w formie zbliżonej do burgera.
- Pljeskavica może wyglądać niezachęcająco, ale to naprawdę smaczny kawałek mięska.
Danie przypominające grillowane kiełbaski to bośniacka kobasica. Kiełbaski ogrzewane są na grillu i charakteryzuje je skromne podanie - zwykle z pomidorami, cebulą oraz sporą porcją musztardy.
- Potrawa przypomina nasze kiełbaski.
Konkrety, czyli dania obiadowe
Bośniacki pot - to tradycyjne bośniackie danie określane mianem potrawy narodowej. W dosłownym tłumaczeniu to po prostu “bośniacki garnek”. Jest to rodzaj gulaszu mięsno-warzywnego z dodatkiem dużej ilości kapusty. Gotowany na otwartym ogniu i podawany z pieczywem podobnym do chałki. Potrawa różni się składnikami w zależności od regionu, w którym zostanie przygotowana.
- Zauroczeni smakiem potrawy, restaurację odwiedziliśmy dwukrotnie.
Kolejne dania to typowe mięsne uczty z najlepszym mięsem grillowanym na ogniu. Królujący w menu sznycel wołowy to spory kawał mięsa, który podaje się obficie podlany sosem grzybowym. Do tego oczywiście surówka, frytki lub ziemniaczki.
W Mostarze, który słynie z bardzo dobrej przystępnej cenowo kuchni, spróbowaliśmy pysznych grillowanych filetów z piersi kurczaka - w tym przypadku także podawane z sałatką i frytkami, a wszystko to z widokiem na Stary Most.
- W kuchni Bośni i Hercegowiny mięso to podstawa prawie każdego posiłku.
Nadziewane warzywa to w Bośni specjalność. Polecamy sprawdzić dolmę - to ogólne określenie na warzywa smażone lub gotowane z mięsnym farszem. Najczęściej występują w formie smażonych papryczek, cukinii lub bakłażanów, ale można również spotkać podobne do gołąbków zawijki w liściach winogron.
- Nas szczególnie urzekły faszerowane papryczki.
Warto spróbować również zup - szczególnie begova čorba skradła nasze serca. To popularna na Bałkanach gęsta zupa - bardzo sycąca. Gotowana z miksu warzyw, z dodatkiem mięsa z kurczaka.
- Jeśli będziecie mieć więcej czasu, to polecamy zamówić kilkudaniowy obiad - zjeść raz a dobrze.
Przysmaki z ciasta
O burku można mówić w nieskończoność. Potrawa jest niezwykle popularna na terenie całych Bałkanów. Można ją spotkać w różnych formach - zwijanych ślimaków, krótkich rurek czy po prostu prostokątnej porcji.
Jest to wielowarstwowe ciasto, nieco podobne do francuskiego, ale z charakterystycznym wypełnienie - ziemniakami, serem, szpinakiem lub mięsem - choć tylko mięsna wersja nazywana jest burkiem. Pozostałe to: zeljanica (ze szpinakiem), sirnica (z serem), tikvenica (z dynią).
- Mięsny burek z dodatkiem śmietany - trochę po naszemu :)
Napoje wybrane
Najpopularniejszym trunkiem w Bośni jest rakija. To wysokoprocentowy destylat wytwarzany na bazie owoców, ziół lub orzechów. Najpopularniejszą formą spożywania rakiji są buteleczki w kształcie gruszki, z których pije się małymi łykami.
- Jak pić i nie przesadzić? Szklane flakoniki to idealne rozwiązanie problemu.
Bośniacka kawa zajmuje specjalne miejsce w codziennej rutynie. Pije się ją na śniadanie, obiad i kolację, a także na spotkaniach, podczas rozmów czy w interesach. To rytuał sam w sobie, który również sprawdziliśmy. Kawę o wyraźnym ziemistym aromacie, przyrządza się podobnie jak turecką - w tygielkach. Następnie podaje w zestawie z naparstkiem, kostkami cukru i galaretką lokum. Do popicia serwuje się wodę różaną.
Sałatki i desery
Celowo pominęliśmy sałatki, w tym szopską, która króluje na terenie całych Bałkanów. Opowiemy o niej więcej przy okazji podsumowania przysmaków z Albanii i Macedonii.
- A na koniec galeria słodyczy ;)
