Watykan: plac św. Piotra

Budynek jest drugim co do wielkości kościołem na świecie.

Bazylika św. Piotra usytuowana jest przy placu pod wezwaniem tego samego świętego. Prowadzi do niej reprezentacyjna Via della Conciliazione - ulica Pojednania.

Historia zabudowy Wzgórza Watykańskiego sięga IV wieku, kiedy cesarz rzymski Konstantyn Wielki przekazał znajdujący się na nim Pałac Laterański w ręce papieskie. 

Plac, obelisk, a w tle apartamenty papieża.  

Pierwsze umocnienia obejmujące Bazylikę św. Piotra i Mauzoleum Hadriana (Zamek św. Anioła) zostały zbudowane podczas pontyfikatu papieża Leona IV. Przeniesienia siedziby papieskiej do Watykanu dokonał dopiero Grzegorz XI, gdy wrócił z Awinionu (tzw. niewoli papieskiej we Francji). Złożone z Rzymu i okolicznych ziem Państwo Papieskie istniało do zjednoczenia Włoch w 1870 roku. Papież nie pogodził się z podbojem Państwa Kościelnego i ogłosił się więźniem Watykanu.

Rozwiązanie tego stanu nastąpiło dopiero po podpisaniu tzw. traktatów laterańskich, gwarantujących istnienie państwa Watykańskiego w obrębie pałacu i ogrodów watykańskich.

Nazwę „Państwo Watykańskie” wymyślił sam Benito Mussolini, ponieważ nie godził się na używanie w nazwie jakiegokolwiek słowa nawiązującego do nowej stolicy Włoch, jaką proponowali duchowni, czyli „Roma vaticana” (Rzym watykański).

Nazwa państwa pochodzi od Wzgórza Watykanusa znajdującego się na prawym brzegu Tybru. W starożytności znajdowała się tam etruska osada zwana „Vatica” lub „Vaticum”. Nazwą Watykan (Pola Watykańskie) określano płaski obszar między Tybrem i wzgórzami Janiculum oraz Monte Mario.

Gwardia Szwajcarska, czyli mała armia papieża.  

Ciekawostka
W Państwie Watykańskim obowiązuje monarchia elekcyjna i teokratyczna, w której pełnię władzy posiada papież. Zarządzaniem Watykanem zajmuje się Gubernatorat Państwa Watykańskiego, natomiast w relacjach zagranicznych Watykan najczęściej występuje jako Stolica Apostolska, którą reprezentuje sekretarz stanu, potocznie zwany premierem Watykanu.

Porta Angelica zrobiła na nas ogromne wrażenie, szczególnie w momencie, gdy po przejściu bramy zobaczyliśmy jeszcze wyższą kolumnadę placu...

Bazylika św. Piotra

Terytorium Stolicy Apostolskiej otoczone jest murami. Najważniejszym miejscem tego małego państwa jest zespół pałacowo-kościelny z Bazyliką oraz placem św. Piotra.

Zaprojektowany w 1656 owalny plac otoczony został kolumnadą zwieńczoną attyką z 140 figurami świętych.

Bazylika Świętego Piotra została zbudowana w latach 1506–1626, na miejscu starszej świątyni. Według historycznych przekazów bazylikę wybudowano w miejscu pochówku św. Piotra, uznawanego za pierwszego papieża - jego grób leży pod głównym ołtarzem. 

Fasada bazyliki jest dziełem Carlo Maderny. Pierwszy kamień pod jej budowę został położony 10 lutego 1608 roku. Budowa trwała 4 lata. 

Zdobienie szerokiej na 115 i wysokiej na 48 metrów fasady zajęło dwa lata. 

Na fasadzie znajduje się dziewięć okien z balkonami. Okno nad wejściem nazywane jest Lożą Błogosławieństw. Z tego miejsca nowo wybrany papież udziela swojego pierwszego błogosławieństwa Urbi et Orbi. Czoło fasady wspiera osiem kolumn.

Fasada skrywa dwie niepełne wieże, które wbrew pierwotnym założeniom, nigdy nie zostały ukończone. 

W wieży po lewej stronie znajduje się Brama Dzwonów, w której zawieszono ich sześć.

Ze szczytu fasady plac obserwuje trzynaście posągów. W ich centrum znajduje się postać Jezusa Chrystusa Odkupiciela. Jest otoczony jedenastoma apostołami. Wśród nich brakuje Judasza. Trzynasta figura przedstawia św. Jana Chrzciciela. 

Figury posadzone na fasadzie.

Pierwotny skromny plac przed bazyliką zupełnie nie pasował do wagi miejsca, dlatego w połowie XVII wieku przystąpiono do jego przebudowy. Wyzwania podjął się Gian Lorenzo Bernini. Obecny wygląd placu był dopiero trzecią propozycją, którą zaakceptował papież Aleksander VII. Prace budowlane trwały dekadę, a kształt placu podzielony został na dwie części, owalną - przypominającą amfiteatr będący symbolem prześladowań chrześcijan oraz trapezoidalną - część przed fasadą bazyliki, której najważniejszym punktem są schody. 

Plac św. Piotra

Kształt placu miał przypominać opiekuńcze ręce kościoła wyciągnięte do wiernych - widać to na tej mapce.

W centrum placu stanął obelisk wraz z krzyżem wysoki na prawie czterdzieści metrów. Jest on pokryty inskrypcjami w języku łacińskim, a w kuli umieszczonej na szczycie przechowywane są relikwie Krzyża Świętego. 

Według podań, jest on jednym z obelisków ozdabiających antyczny Rzym, który przywieziony razem z kilkunastoma innymi z Egiptu.

Podobno obelisk ten jest jedynym na terenie Rzymu, który od przywiezienia z Egiptu, ani razu nie został przewrócony.

Po obu stronach obelisku stoją dwie fontanny. Mimo, że wyglądają niemal identycznie, pomiędzy powstaniem jednej i drugiej minęło ponad pół wieku.  

Fontanny zapewniają ochłodę turystom i wiernym w upalne dni.  

Jedną z nowości na placu jest rzeźba przedstawiająca uchodźców autorstwa kanadyjskiego artysty Timothy’ego Schmalz’a.

Odsłonięcie pomnika nastąpiło 29 września 2019 roku i było elementem obchodów 105 Światowego Dnia Migranta i Uchodźcy. 

Ten pierwszy od ponad 400 lat nowy pomnik na placu św. Piotra przedstawia liczną grupę osób pochodzących z wielu kultur i ras stłoczonych na niewielkiej barce. W środku barki widzimy jedynie skrzydła anioła, co sugeruje obecność świętości. „Świętość można znaleźć także w obcym, wśród uchodźców i migrantów” – Timothy Schmalz.

Widok wyłaniającej się w oddali kopuły jest w rzeczywistości o wiele bardziej spektakularny niż na tym foto.

Opuszczając Watykan warto przejść się w stronę zamku św. Anioła, który połączono z placem św. Piotra ulicą Via della Conciliazione - Drogą Pojednania. Z tego miejsca bardzo dobrze widać okazałą kopułę bazyliki, która z placu jest niewidoczna. 

Na dziś to wszystko... Do Watykanu jeszcze wrócimy, chcemy kiedyś zobaczyć wnętrza bazyliki.