Muzeum Tunel Nadziei. Oba końce rozpoczynały się w piwnicach zwykłych domów
Opis Muzeum Tunel Nadziei
Wiking i Wilkołak logo
Muzeum Tunel Nadziei
☆ W muzeum odcinek #025

Muzeum Tunel Nadziei

Oba końce rozpoczynały się w piwnicach zwykłych domów

5 kwietnia 1992 roku na niemal cztery lata odcięto od świata Sarajewo. Wówczas w głowach mieszkańców narodził się pomysł wykonania podziemnego przekopu pod lotniskiem.

środa, 15-12-2021 r.
Uważasz, że film "Muzeum Tunel Nadziei" jest przydatny?
Autorem publikacji jest Sebastian Janiszewski

Autor tekstu:Sebastian Janiszewski

Zapalony podróżnik, wolny czas poświęca na zwiedzanie - preferuje dalekie podróże do egzotycznych krajów, a od niedawna realizuje nową pasję - zwiedzanie mniejszych miejscowości. W reportażach i relacjach wydobywa na światło dzienne lokalne legendy, miejscowe tradycje i po prostu życie.

Zebraliśmy szereg ciekawostek i przydatnych informacji o kraju Bośnia i Hercegowina, które warto znać.
Dowiedz się więcej o walucie, płatnościach i wypłatach z bankomatów bez prowizji w tym kraju.
Z tego miejsca pochodzą opis i fotki

Do budowy tunelu przystąpili wolontariusze, a następnie bośniackie wojsko. Na początku brakowało nawet narzędzi do kopania. Jedyne czego budowniczowie mieli pod dostatkiem była nadzieja

Istnienie tunelu od początku było utrzymywane w tajemnicy, nawet przed Zachodem. Słusznie podejrzewano, że Serbowie próbowaliby za wszelką cenę doprowadzić do jego zniszczenia.

Po zakończeniu wojny, dom w Butmirze zwrócono rodzinie Kolarów.

Ekspozycje muzeum zajmują teren przydomowego ogrodu oraz parter i piwnicę budynku - pomieszczenia, w których znajdują się gabloty przedstawiające artefakty i sceny związane z budową tunelu.

Na wystawach zobaczymy różnego rodzaju sprzęt wykorzystywany przy budowie i późniejszej obsłudze tunelu. 

Na terenie muzeum jest kilka otwartych pomieszczeń z zamontowanymi telewizorami - obejrzymy na nich filmy dokumentalne o tematyce wojny.

Niektóre sale są oryginalnie zaaranżowane - ta przypomina salę odpraw.

Rozmieszczone na terenie Muzeum Tunel Nadziei galerie zdjęć przedstawiają kadry z Sarajewa przedstawiające codzienne życie. Jednym z takich momentów były wybory Miss Sarajevo, które wykorzystano jako próbę zwrócenia uwagi świata na sytuację mieszkańców miasta. 

galeria zniszczen

Galeria zniszczonego miasta, którego ludzie żyli z nadzieją. 

Geneza rozpadu Jugosławii oraz kolejne etapy konfliktu zilustrowano mapami. Do naszej wyobraźni przemówiła poniższa mapa, gdzie na grafikę przedstawiającą infrastrukturę olimpijską nałożono czołgi i stanowiska artyleryjskie. 

mapa olimpijska

Na mapę z czasów Zimowych Igrzysk Olimpijskich z 1984 roku nałożono granice oblężonego Sarajewa.
Aby zrozumieć cel budowy tunelu pod lotniskiem trzeba się cofnąć do lat 90-tych XX wieku, kiedy rozpoczął się rozpad Jugosławii. Na początku 1992 roku niepodległość ogłosiły Słowenia i Chorwacja, a cztery miesiące później - Bośnia i Hercegowina. Serbowie nie zaakceptowali tego faktu i przystąpili do działań wojennych, wkrótce rozpoczynając niemal czteroletnie oblężenie Sarajewa. Otoczone przez wojska serbskie miasto zostało kompletnie odcięte od świata.

Z zabytków techniki zobaczymy dwa, wyjątkowo ciekawe artefakty - zbudowany na bazie silnika z Fiata 126p agregat prądotwórczy do zasilania oświetlenia w tunelu. Zwany pieszczotliwie “Peglica”, czyli kupa złomu. Drugim jest oryginalna ciężarówka Zastava.

zastawa

Fabryka produkowała również broń automatyczną wykorzystywaną w tym konflikcie. 

Ściana z sentencjami jest jednym z najsmutniejszych miejsc w muzeum Tunel Spasa. Są to krótkie relacje świadków, którzy ten tunel przeszli.

remember fear

Przechodzący tunelem ryzykowali życiem, jednak na jego końcu była nadzieja na bezpieczniejsze życie. 

Pod ogrodzeniem ułożono pozostałości sprzętu wojskowego przeznaczonego do zabijania - czyli miny, rakiety i wszelkiego rodzaju materiały wybuchowe.

mina

Więcej eksponatów zobaczymy pod zadaszeniem wejścia do tunelu.

Wewnątrz budynku zainstalowano makietę z podświetlaną linią podkreślającą przebiegający Tunel pod lotniskiem w Sarajewie, a w kolejnych pomieszczeniach ekspozycje oraz zaaranżowane sceny z czasu oblężenia. 

lotnisko makieta

Biała linia pokazuje gdzie pod lotniskiem przebiegał tunel. 

Najważniejszym etapem zwiedzania jest przejście ponad 20 metrowym odcinkiem tunelu o szerokości jednego metra.

zejscie tunel

Tunel w najwyższym miejscu miał 180 cm wysokości, a w niektórych jedynie 150 centymetrów. 

Władze nowoutworzonego państwa nie zainteresowały się zachowaniem tunelu lub choćby jego niewielkiego kawałka. Właściciele domu - Rodzina Kolarów - przeczesali okolicę i znaleźli wiele narzędzi służących do budowy i późniejszej obsługi tunelu. Własnymi siłami zabezpieczyli jego krótki odcinek tunelu pod lotniskiem. Reszta została z czasem zalana przez wody gruntowe.

rodzina kolarow

Dzięki staraniom rodziny, 26 kwietnia 2013 roku w tym domu oficjalnie otwarto muzeum “Tunel Nadziei”.
Przydatne informacje
  • Jeszcze przed upublicznieniem lokalizacji tunelu, podczas jednego z ostrzałów, 7 maja 1995 roku, na budowie zginęło 9 osób, a 12 zostało rannych.
  • Plany związane z odbudową tunelu są śmiałe. Obecnie trwają prace nad udostępnieniem dłuższego odcinka, a w przyszłości również całego tunelu z możliwością przejścia pod lotniskiem.

Dojazd

Muzeum znajduje się w południowo zachodniej części miasta, na osiedlu Butmir, w dzielnicy Ilidža. Aby się do niego dostać można obejść lotnisko dookoła, dojechać tramwajem do pętli tramwajowej Ilidža, albo bezpośrednio autem lub taksówką na zlokalizowany naprzeciwko parking.

Jak tam dotarliśmy?

Zaraz po przylocie udaliśmy się na krótki spacer do dworca autobusowego Sarajewo Wschód w Republice Serbskiej. Następnie obeszliśmy lotnisko dookoła (po drodze pojawiają się znaki kierujące do muzeum). Po zakończeniu zwiedzania doszliśmy do pętli tramwajowej nr 3. 

Długość trasy z lotniska do muzeum to 3,2 km. Czas dojścia na piechotę - ok. 39 minut.

Bilety wstępu

Normalny / ulgowy: 10 / 5 KM

Płatność tylko gotówką w lokalnej walucie

Audioprzewodnik dostępny w dedykowanej aplikacji.
Dostępne języki: angielski, bośniacki, turecki, włoski, niemiecki, hiszpański, arabski.

Czas zwiedzania ok. 2 godziny.
 

Godziny pracy

Codziennie 9:00-17:00
 

Adres

BA, 1, Tuneli
Sarajevo 71000
Bośnia i Hercegowina


Ostatnia modyfikacja: wtorek, 30-01-2024 r.

Nasza rekomendacja - 68%

Łatwość dojazdu

50%

Łatwość poruszania się

85%

Atrakcje do zwiedzania

70%

Plusy

  • Wielojęzyczne opisy i audioprzewodniki
  • Obsługa mówi w kilku językach
  • Czytelny opis ekspozycji
  • Przekaz ekspozycji zapada w pamięć
  • Możliwość przejścia tunelem
  • Sklepik na terenie muzeum

Minusy

  • Brak opcji zbiorowego wyjazdu
  • Brak płatności kartą
  • Słabo rozreklamowane
Galeria
Informacje o kraju
Bośnia i Hercegowina, Europa
Powierzchnia: 51 197 km²
Ludność: 3 507 000 osób
Gęstość zaludnienia: 74 osób/km²
Strefa czasowa: UTC+02:00 (w zimie: UTC+01:00)
Języki urzędowe: de facto bośniacki, chorwacki, serbski
Religia dominująca: chrześcijaństwo, islam
Tablice aut: HIH
Kod lotniczy: T9
Numer kierunkowy: +387
Domena internetowa: .ba
Miejscowości
Stolica: Sarajewo (ludność: 395 133 mieszkańców)
Inne miasta: Banja Luka, Tuzla, Zenica, Mostar, Bijeljina, Brczko, Bihać, Prijedor
Wymagane dokumenty wjazdu
paszport, dowód osobisty (sezonowo lub turystycznie)
Wiza? brak
Waluta
1 PLN = 0,44 BAM, KM (Marka zamienna) - kurs z 11-11-2023 r.
1 marka = 100 fenigów
W obiegu są - banknoty: 10, 20, 50, 100, 200 marek; monety: 5, 10, 20, 50 fenigów 1, 2, 5 marek
Więcej o finansach i bankomatach ❯
Mapa okolicy
Ciekawe tematy z podróży
W muzeum

Narodowe Muzeum Historii w Sofii to największe muzeum w Bułgarii. Oferuje kompleksową i fascynującą podróż przez ponad 8 tysięcy lat historii kraju i Bałkanów.

Kuchnie świata

Jednym z najważniejszych dań Bałkanów jest sałatka szopska, od której rozpoczynamy każdy posiłek.

Kantyna podróżnicza

Podróżując do nowego kraju zawsze staramy się jak najlepiej zrozumieć komunikację zbiorową. Jest to ciekawy temat poznawczy, a przy okazji materiał do poradników. 

W muzeum

Medycyna wietnamska opiera się na pięciu praktykach, z których jedna - ziołolecznictwo - jest głównym tematem muzeum.

W muzeum

Misją muzeum jest ukazanie zbrodni wojennych dokonanych na Wietnamczykach, w okresie od I wojny indochińskiej, aż do zjednoczenia obu części Wietnamu.

W muzeum

Muzeum Jugosławii opowiada historię wielonarodowościowego państwa jako królestwa, aż do rozpadu federacji republik na początku lat 90-tych.

W muzeum

Pierwsza świątynia ku czci św. Łazarza, powstała w miejscu jego ostatecznego pochówku, ponieważ to właśnie na Cyprze po raz drugi zmarł Łazarz z Betanii. 

W muzeum

Tradycyjna sztuka medyczna jest jedną z najstarszych nauk greckich z powodzeniem rozwijaną również na wyspie już w starożytności. Jest dziedzictwem kulturowym Cypru.