Muzeum Wsi Lubelskiej. Malowniczo położony skansen w dolinie rzeki Czechówki
Opis Muzeum Wsi Lubelskiej
Wiking i Wilkołak logo
Muzeum Wsi Lubelskiej
☆ W muzeum odcinek #021

Muzeum Wsi Lubelskiej

Malowniczo położony skansen w dolinie rzeki Czechówki

Malowniczo położony w dolinie Czechówki skansen pielęgnuje dziedzictwo regionu oraz kulturową różnorodność Lubelszczyzny.

środa, 05-05-2021 r.
Uważasz, że film "Muzeum Wsi Lubelskiej" jest przydatny?
Autorem publikacji jest Wojciech Kulig

Autor tekstu:Wojciech Kulig

Z zamiłowania podróżnik. Ulubiony środek transportu: samolot. Najdalsza podróż: Filipiny. Na swoim koncie ma już tak dużo lotów, że po 50-tym przestał liczyć.

Z tego miejsca pochodzą opis i fotki

wyzyna wiatrak front

W 1976 roku rozpoczęto prace przy pierwszym obiekcie - wiatraku z Zygmuntowa.

Historia muzeum sięga 1960 roku kiedy powołano do życia Oddział Budownictwa Ludowego w Muzeum Okręgowym w Lublinie. Dopiero dekadę później oddział został przekształcony w autonomiczne Muzeum Wsi Lubelskiej. Ekspozycja wnętrz obejmuje okres od 1881 do 1939 roku. W skali dziejów to zaledwie trzy pokolenia, których my już nie pamiętamy. Cennym walorem skansenu są kadry z życia codziennego przywołane z dziejów rodzin. 

Zobaczymy w nim miniatury krajobrazów Lubelszczyzny - Roztocze, Powiśle, Podlasie, Nadbuże i Wyżynę Lubelską. Najstarszą chronologicznie ekspozycją jest zagroda z Brzezin, a najnowszą miasteczko z końca lat 30-tych XX wieku.

Ten skansen jest jednym z tych w Polsce, który przedstawia całe bogactwo zjawisk, na które składał się pejzaż Polski międzywojennej.- Grzegorz Miliszkiewicz, kustosz

Miasteczko

W zachodniej części skansenu znajduje się ryneczek miasteczka przedstawiającego życie prowincji. W budynkach zobaczymy odtworzone z wielką starannością wnętrza, gdzie w surowych progach mieszkańcy wykonywali proste czynności. Z ekspozycji dowiemy się jak wyglądało codzienne życie mieszkańców. 

miasteczko panorama studnia

Północna pierzeja rynku. Na zdjęciu od lewej: budynek usługowy z pocztą i sklepem żelaznym, okazały ratusz, zakłady usługowe, dom burmistrza.

Jednym z ważniejszych miejsc na mapie handlowej miasteczka był sklep żelazny, który oferował gotowe towary. Odegrał on ważną rolę w przemianie cywilizacyjnej społeczeństwa oferując w prowincjonalnych miejscowościach produkty codziennego użytku.

sklep zelazny kaza

W sklepie żelaznym mieszkańcy mogli nabyć różne produkty dostosowane do statutu społecznego i zasobności portfela.

Jeśli ktoś bardzo kochał swoją żonę, to nie kupił jej czarnego okropnego żelazka, tylko to piękne niklowane. To jest ta narracja, w której przedmioty służą do wyobrażenia dawnej rzeczywistości.- Grzegorz Miliszkiewicz, kustosz

W tym samym budynku znajduje się zakład fryzjerski z trzema stanowiskami. To miejsce z tradycją, do której obecnie się wraca. 

zaklad fryzjerski

Przy jednym ze stanowisk znajdują się przyrządy do fryzowania włosów kobiecych - już wtedy nie było to miejsce nie tylko dla panów.

W jednej z izb budynku można zwiedzać kuchnię żydowską. W rogu pomieszczenia znajduje się piec z piekarnikiem (tzw. szabaśnik). Pod ścianą stół, a nad nim półka z akcesoriami i naczyniami. Po przeciwnej stronie łóżko wiedeńskie, toaletka z parawanem oraz maszyna do szycia.

kuchnia zydowska naczynia

Brązowe naczynia były używane do potraw mięsnych, a potraw mlecznych - białe.

W agencji pocztowo-telefonicznej możemy się wcielić w rolę agenta, który poza rozprowadzeniem codziennej poczty nadawał telegrafy, sprzedawał losy państwowej loterii oraz wykonywał operacje w ramach Pocztowej Kasy Oszczędności.

poczta sebek

Dawna poczta była mocno powiązana z Pocztową Kasą Oszczędności - czyli najszerzej dostępnym w tamtych czasach kontem bankowym.

W niewielkiej piwiarni połączonej z masarnią zobaczymy ekspozycję czegoś na kształt wczesnej restauracji. Było to miejsce, w którym mieszkańcy miasteczka mogli skosztować najlepszych swojskich wyrobów i popić pysznym piwem, które było podawane również w butelkach.

piwiarnia nalewak

Klienci mogli skosztować specjałów popijając je piwem z firmowego dystrybutora!

Zespół sakralny

Ulokowany na przyrynkowym kwartale rzymskokatolicki zespół sakralny składa się z kościoła, dzwonnicy, plebanii i spichlerza. Za płotem znajduje się lapidarium - muzealne wyobrażenie cmentarza. Okazały drewniany kościół pochodzi z 1686 roku, dominuje w nim wystrój barokowy i późnobarokowy. W prezbiterium umieszczono kopię ołtarza z oryginalnym tabernakulum. 

Pozostałe budynki są również drewniane. Plebania pochodzi z początku XIX wieku, a mały spichlerzyk prawdopodobnie z lat 70-tych XVIII wieku. 

kosciol na wzgorzu

Kościół jest przykładem dawnej sztuki liturgicznej - tzw. przedsoborowej. Kapłan odprawiał mszę świętą po łacinie, tyłem do wiernych.

sklepy

Wśród wnętrz muzealnych budynków możemy jeszcze zobaczyć m.in. sklep kolonialny, restaurację, gabinet dentystyczny, pracownię krawiecką, warsztat szewski.

Edukacja przez zwiedzanie

W budynku ratusza mieści się ekspozycja edukacyjna “Budujemy Lublin”, której misją jest poznawanie przeszłości przez bezpośredni kontakt i pracę z przedmiotem. Gra polega na wykonaniu danego zadania z wykorzystaniem dostępnych wszelkiego rodzaju przedmiotów. 
Zajęcia historyczno-informacyjne prowadzone są przez doświadczonych specjalistów z wykorzystaniem specjalnych rekwizytów, które odzwierciedlają warunki codziennej egzystencji.
sala szkolna wagonik

Wyżyna Lubelska

wyzyna lubelska

Wiejska sielanka w Muzeum Wsi Lubelskiej: rok pański AD 2021 - w wyjątkowo zimnym marcu słońce dopiero przebijało się przez chmury.

Na północ od miasteczka odtworzona została Wyżyna Lubelska. Zobaczymy tam odtworzone z wielką dokładnością zagrody ze wsi Żuków i Niemce - klasyczny przykład luźnej zabudowy obejścia, które od połowy XIX wieku występowały powszechnie na terenie Lubelszczyzny

Najważniejszy obiekt w zagrodzie z Żukowa stanowi chałupa o konstrukcji zrębowej z dachem krytym słomą. Przypuszczalnie zbudowana na początku XIX wieku.

wyzyna zagroda z zukowa

Gospodarstwo tworzą również dodatkowe budynki - stodoła, spichlerz i obora.

Chałupa w zagrodzie ze wsi Niemce pochodzi z 1890 roku i posiada przyległą murowaną piwnicę. Jest przykładem drewnianego domu konstrukcji węgłowej z dachem krytym słomą.

wyzyna zagroda z niemiec

Pozostałe budynki gospodarcze pochodzą z Nowej Wsi, również z końca XIX wieku.

W centrum Wyżyny znajduje się studnia kołowrotowa z kołem “deptanym” o średnicy trzech metrów. Została wybudowana ok. 1870 roku we wsi Błażka w celu pozyskania dodatkowej wody dla domostw i pojenia zwierząt.

wyzyna studnia

studnia kołowrotowa z kołem “deptanym” - takich studni już od dziesiątek lat nie ma.

Na Wyżynie Lubelskiej zobaczymy jeszcze jedną ciekawą chałupę w zagrodzie z Żabna. Pochodząca z 1895 roku chałupa wyróżnia się rzadkim dachem naczółkowym krytym słomą oraz gankiem podpatrzonym jakby w ziemiańskim dworze. 

wyzyna zagroda z zabna

Dodatkowe budynki w gospodarstwie to obora, stajnia i stodoła - wszystkie pokryte wspólnym dachem.

Przy rozstaju dróg stoi skromna kapliczka z Kolanówki. Jest to przykład archaicznej drewnianej kapliczki typu kłodowego, często spotykanej na Lubelszczyźnie

wyzyna kapliczka

W niszy umieszczono kopię rzeźbę Chrystusa Frasobliwego.

Na szczycie Wyżyny stoi pierwszy przeniesiony do muzeum obiekt – wiatrak typu holenderskiego z Zygmuntowa, a więc z obrotową czapą. Wybudowany w 1918 roku, powstał w celu wyrobu mąki, a później rozbudowany w celu produkcji kaszy.

wyzyna wiatrak

Przeciętna zdolność przemiału ziarna w ciągu godziny wynosiła od 200 do nawet 400 kg przy dobrym wietrze.

Powiśle

Na południe od miasteczka rozciąga się sektor Powiśle. To malowniczo położona ekspozycja w dolinie rzeki Czechówki. Sztucznie spiętrzona rzeka tworzy nadwiślański zakątek.

powisle

Sztucznie spiętrzony strumyk tworzy namiastkę rzeki, na której brzegach rozstawione zostały zagrody. Jest ich tu w sumie sześć, a do tego most i dwie kapliczki.

Na Powiślu odwiedziliśmy niedawno udostępnioną do zwiedzania zagrodę z Brzezin. Ekspozycja ukazuje możliwą sytuację z 1881 roku, czyli jest chronologicznie najwcześniejszą wystawą w muzeum i umożliwia poznanie codziennego życia chłopskiej rodziny z końca XIX wieku. 

zagroda z brzezin

Wybudowana pod koniec XVIII wieku chałupa, wraz ze stodołą z połowy XIX wieku stanowią typowy majątek średniozamożnych uwłaszczonych chłopów.

Chałupa z centralną izbą jest prawdopodobnie najstarszym zachowanym tego typu obiektem na Lubelszczyźnie. W ścianie frontowej umieszczono dwoje drzwi - przez które wchodzi się do pomieszczeń sąsiadujących z izbą mieszkalną. Po prawej znajduje się sień, w której mieszkały także zwierzęta, a po lewej pełniąca funkcję magazynu komora. 

chata wejscie

Wejście główne do chałupy - przez sień. Z boku ławka, na której wypoczywali domownicy.

Wchodzimy do środka obejrzeć ekspozycję. Jest rok pański 1881. Minęło już 17 lat od uwłaszczenia chłopów. Chałupę zamieszkuje katolicka rodzina Jakuba i Agnieszki Gruzów. Jest to wielodzietna rodzina z szóstką dzieci.

chata spanie

Widok z głównej izby na wyjście do spichlerza. Po bokach wyrka i kołyska.

Gruzowie zajmowali się wyłącznie uprawą roli i nie wykonywali w chacie żadnego rzemiosła, dlatego wieczorem jej wnętrze było oświetlane słabym światłem świecaka. 

chata naczynia

Na wyposażeniu wnętrza znajduje się wiele sprzętów wykonanych z drewna i bardzo niewiele przedmiotów z metalu.

W centralnym miejscu izby stoi prosta ława do spożywania wspólnych posiłków. Pod ścianą półki z naczyniami, a w rogach - słomiane wyrka. W kołysce leży mała Agnieszka. Na ścianach wiszą krzyżyk i kilka obrazów świętych

chata stol

W chacie Gruzów było dużo narzędzi z drewna, a niewiele metalowych. Na zdjęciu stół w centrum głównego pomieszczenia.

Komora z lewej strony chałupy służyła za magazyn żywności - przechowywano w niej artykuły spożywcze i narzędzia. Zawieszona wysoko półka służyła do przechowywania chleba z dala od gryzoni. W sieni mieszkały zwierzęta - świnie, ptactwo i koń. W czasie zimy ptactwo przenoszono do izby mieszkalnej. Pozostałe zwierzęta - krowy i woły zamieszkiwały w znajdującej się za chatą stodole z XIX wieku.

chata sien

Spichlerz, w którym trzymano produkty żywnościowe, odzież i narzędzia.
Przydatne informacje

Sektor Wyżyna Lubelska

  • zagrody z Żabna, Żukowa, Niemiec
  • wiatrak typu holenderskiego
  • studnia kołowrotowa z kołem deptanym

Sektor Powiśle

  • zagroda z chatą z końca XVIII w.
  • inne zagrody

Sektor miasteczkowy

  • pierzeję północną z ekspozycjami sklepów i izbami mieszkalnymi
  • pomieszczenie z grą "Budujemy Lublin"
  • budynki przy ulicy Stodolnej
  • rzymskokatolicki zespół sakralny z kościołem z Matczyna i plebanią z Żeszczynki

Sektor dworski

  • dwory z Żyrzyna i Huty Dzierążyńskiej
  • spichlerze i inne budynki
  • Historia muzeum sięga 1960 roku kiedy powołano do życia Oddział Budownictwa Ludowego w Muzeum Okręgowym w Lublinie
  • Muzeum prezentuje okres 60 lat historii regionu
  • Ekspozycja wnętrz obejmuje okres od 1881 do 1939 roku
  • Muzeum podzielone jest na miniatury krajobrazów Lubelszczyzny: Roztocze, Powiśle, Podlasie, Nadbuże i Wyżynę Lubelską
  • Najstarszą chronologicznie ekspozycją jest zagroda z Brzezin
  • Najnowszą chronologicznie ekspozycją jest miasteczko z końca lat 30-tych XX wieku

Bilety wstępu

Normalny / ulgowy: 20 / 10 PLN
Rodzinny: 30 PLN

Przewodnik 

Możliwe zwiedzanie z przewodnikiem w języku polskim lub angielskim.

Godziny pracy

styczeń-marzec od wt.-n. 9:00-15:00*
kwiecień (cały tydzień) 9:00-17:00*
maj-wrzesień (cały tydzień) 9:00-18:00*
październik (cały tydzień) 9:00-17:00*
listopad-grudzień wt.-n. 9:00-15:00*

*ostatnie wejście nie później niż godzinę przed zamknięciem

Styczeń, luty, marzec, listopad, grudzień - poniedziałki nieczynne

Adres 

al. Warszawska 96
20-400 Lublin
Polska


Ostatnia modyfikacja: środa, 10-01-2024 r.

Muzeum Wsi Lubelskiej

Film zrealizowany przy współpracy Muzeum Wsi Lubelskiej

Dziękujemy Panu Grzegorzowi Miliszkiewiczowi za oprowadzenie po muzeum.

Nasza rekomendacja - 97%

Łatwość dojazdu

90%

Łatwość poruszania się

100%

Atrakcje do zwiedzania

100%

Plusy

  • miasteczko z lat 30-tych XX wieku
  • ekspozycje sklepowe i mieszkalne
  • klimat Wyżyny Lubelskiej
  • klimat Powiśla
  • zagroda z Brzezin
  • historyczne kadry z życia codziennego
  • gra edukacyjna “Budujemy Lublin”
Galeria
Mapa okolicy
Ciekawe tematy z podróży
W muzeum

Kokosowe Więzienie, to miejsce pamięci, które odwiedzający określają jako najbardziej wstrząsające muzeum w Wietnamie.

W muzeum

Odwiedziliśmy Muzeum Motoryzacji WENA - największą tego typu placówkę w Polsce. Kolekcja samochodów jest ogromna!

W muzeum

Muzeum dokumentuje i popularyzuje historię przemysłu porcelanowego - niegdyś kluczowego dla tego regionu.

W muzeum

W Sztokholmie znajduje się muzeum, które dzięki tylko jednemu eksponatowi stało się słynne na całym świecie, ale jest to okaz wyjątkowy!

W muzeum

Muzeum Historii Regionalnej w Sofii pozwala wejrzeć w bogatą i różnorodną przeszłość stolicy Bułgarii.

W muzeum

Narodowe Muzeum Historii oferuje kompleksową i fascynującą podróż przez ponad 8 tysięcy lat historii kraju i Bałkanów.

Poradnik

Port lotniczy Wrocław-Strachowice jest położony w granicach miasta Wrocław, w odległości ok., 10 km od centrum. 

Poradnik

Port Lotniczy Gdańsk (GDN) im. Lecha Wałęsy jest największym lotniskiem w północnej Polsce.