Do budowy tunelu przystąpili wolontariusze, a następnie bośniackie wojsko. Na początku brakowało nawet narzędzi do kopania. Jedyne czego budowniczowie mieli pod dostatkiem była nadzieja.
Istnienie tunelu od początku było utrzymywane w tajemnicy, nawet przed Zachodem. Słusznie podejrzewano, że Serbowie próbowaliby za wszelką cenę doprowadzić do jego zniszczenia.
- Po zakończeniu wojny, dom w Butmirze zwrócono rodzinie Kolarów.
Ekspozycje muzeum zajmują teren przydomowego ogrodu oraz parter i piwnicę budynku - pomieszczenia, w których znajdują się gabloty przedstawiające artefakty i sceny związane z budową tunelu.
- Na wystawach zobaczymy różnego rodzaju sprzęt wykorzystywany przy budowie i późniejszej obsłudze tunelu.
Na terenie muzeum jest kilka otwartych pomieszczeń z zamontowanymi telewizorami - obejrzymy na nich filmy dokumentalne o tematyce wojny.
- Niektóre sale są oryginalnie zaaranżowane - ta przypomina salę odpraw.
Rozmieszczone na terenie Muzeum Tunel Nadziei galerie zdjęć przedstawiają kadry z Sarajewa przedstawiające codzienne życie. Jednym z takich momentów były wybory Miss Sarajevo, które wykorzystano jako próbę zwrócenia uwagi świata na sytuację mieszkańców miasta.
- Galeria zniszczonego miasta, którego ludzie żyli z nadzieją.
Geneza rozpadu Jugosławii oraz kolejne etapy konfliktu zilustrowano mapami. Do naszej wyobraźni przemówiła poniższa mapa, gdzie na grafikę przedstawiającą infrastrukturę olimpijską nałożono czołgi i stanowiska artyleryjskie.
- Na mapę z czasów Zimowych Igrzysk Olimpijskich z 1984 roku nałożono granice oblężonego Sarajewa.
Aby zrozumieć cel budowy tunelu pod lotniskiem trzeba się cofnąć do lat 90-tych XX wieku, kiedy rozpoczął się rozpad Jugosławii. Na początku 1992 roku niepodległość ogłosiły Słowenia i Chorwacja, a cztery miesiące później - Bośnia i Hercegowina. Serbowie nie zaakceptowali tego faktu i przystąpili do działań wojennych, wkrótce rozpoczynając niemal czteroletnie oblężenie Sarajewa. Otoczone przez wojska serbskie miasto zostało kompletnie odcięte od świata.
Z zabytków techniki zobaczymy dwa, wyjątkowo ciekawe artefakty - zbudowany na bazie silnika z Fiata 126p agregat prądotwórczy do zasilania oświetlenia w tunelu. Zwany pieszczotliwie “Peglica”, czyli kupa złomu. Drugim jest oryginalna ciężarówka Zastava.
- Fabryka produkowała również broń automatyczną wykorzystywaną w tym konflikcie.
Ściana z sentencjami jest jednym z najsmutniejszych miejsc w muzeum Tunel Spasa. Są to krótkie relacje świadków, którzy ten tunel przeszli.
- Przechodzący tunelem ryzykowali życiem, jednak na jego końcu była nadzieja na bezpieczniejsze życie.
Pod ogrodzeniem ułożono pozostałości sprzętu wojskowego przeznaczonego do zabijania - czyli miny, rakiety i wszelkiego rodzaju materiały wybuchowe.
- Więcej eksponatów zobaczymy pod zadaszeniem wejścia do tunelu.
Wewnątrz budynku zainstalowano makietę z podświetlaną linią podkreślającą przebiegający Tunel pod lotniskiem w Sarajewie, a w kolejnych pomieszczeniach ekspozycje oraz zaaranżowane sceny z czasu oblężenia.
- Biała linia pokazuje gdzie pod lotniskiem przebiegał tunel.
Najważniejszym etapem zwiedzania jest przejście ponad 20 metrowym odcinkiem tunelu o szerokości jednego metra.
- Tunel w najwyższym miejscu miał 180 cm wysokości, a w niektórych jedynie 150 centymetrów.
Władze nowoutworzonego państwa nie zainteresowały się zachowaniem tunelu lub choćby jego niewielkiego kawałka. Właściciele domu - Rodzina Kolarów - przeczesali okolicę i znaleźli wiele narzędzi służących do budowy i późniejszej obsługi tunelu. Własnymi siłami zabezpieczyli jego krótki odcinek tunelu pod lotniskiem. Reszta została z czasem zalana przez wody gruntowe.
- Dzięki staraniom rodziny, 26 kwietnia 2013 roku w tym domu oficjalnie otwarto muzeum “Tunel Nadziei”.
Ostatnia modyfikacja: wtorek, 30-01-2024 r.
