- Makieta średniowiecznego Kłodzka
Pierwotnie siedziba muzeum znajdowała się w kamienicy w rynku (plac Bolesława Chrobrego), ale już w 1968 roku muzeum musiało opuścić zapadający się budynek i przenieść wszystkie zasoby do tymczasowej siedziby w renesansowym dworku w Jaszkowej Górnej. Miejscowość przeżywała chwilowy rozkwit, ale tylko do czasu zakończenia adaptacji nowej siedziby - dawnego konwiktu jezuickiego w Kłodzku, którego dostosowanie zakończyło się w latach 80-tych XX wieku.
- W siedzibie muzeum możemy odpoczywać w zaaranżowanym na dziedzińcu lapidarium
Konwikt jezuicki (dawny internat dla uczniów), to okazały budynek, utrzymany w barokowym stylu, pochodzący z przełomu XVII i XVIII wieku. W budynku znajdują się m.in. dwukondygnacyjna sala koncertowa z emporą muzyczną (wcześniej była kaplicą), bogato wyposażony barokowy “Złoty Salon” oraz utrzymana w tym samym stylu, bogato zdobiona, klatka schodowa. Wszystkie te pomieszczenia stanowią miły dodatek do oferty muzeum - można je oglądać podczas zwiedzania.
Ponadto w piwnicach jest średniowiecznych labirynt, stanowiący tło dla oddzielnej ekspozycji historycznej, a w ogrodowym lapidarium możemy się oddać zadumie w cieniu drzew i wiekowych posągów.
Wystawa: Z dziejów Kłodzka
Ekspozycja “Z dziejów Kłodzka” znajduje się na dwóch kondygnacjach i obejmuje wystawę poświęconą już ponad tysiącletniej historii miasta. Wystawa powstała w większości w oparciu o zbiory własne muzeum. Obejmuje czasy od pierwszej wzmianki w Kronice Czechów Kosmasa z 981 r., do „powodzi tysiąclecia” w 1997 r., w której miasto poważnie ucierpiało.
Przechadzając się wąskimi korytarzami w piwnicy zapoznamy się z historią miasta do końca XV wieku. Zobaczymy tutaj liczne wystawy dotyczące średniowiecznego miasta, w tym historię powstania gęstej siatki podziemnych tuneli. W większych salach, na łączeniach korytarzy, są ciekawie zaaranżowane sceny z życia mieszczan oraz drobne ekspozycje. Dowiemy się z nich m.in. jak wyrabiano oręż wojenny, sukno, jadło i oczywiście piwo. Na wystawach znajdziemy liczne pamiątki cechowe, jak naczynia ceramiczne, metalowe i narzędzia codziennego użytku.
- Podziemia w muzeum
Po zwiedzeniu podziemi wracamy na parter, gdzie w pierwszej napotkanej sali odnajdziemy utrzymane w klimacie średniowiecza skryptorium augustiańskie. Nawiązujące do duchowości jezuickiego baroku wypełnione jest pulpitami do kopiowania ksiąg i dokumentów, skórzanych wyprawek i innych pomniejszych zapisanych pergaminów. W jednej z gablot znajduje się oryginał mszału diecezji praskiej z pierwszej połowy XV wieku.
Sala obok poświęcona jest w całości Arnosztowi z Pardubic (1297-1364), pierwszemu arcybiskupowi praskiemu. Urodzony w Kłodzku, był jednym z czterech synów rycerza Arnoszta z Hostinki i jego żony Adliczki. Znany jest m.in. z budowy katedry św. Wita, a także jako współtwórca Uniwersytetu Karola w Pradze. Arnoszt z Pardubic był również zręcznym dyplomatą oraz doradcą króla Jana Luksemburskiego i jego syna cesarza Karola IV.
Znajdują się tutaj niektóre pamiątki po biskupie, m.in. kielich mszalny oraz kopia płyty nagrobkowej z Pardubic.
- Płyta nagrobkowa arcybiskupa Arnoszta z Pardubic (1297-1364)
W następnych salach prezentowane są eksponaty związane z XVII i XVIII wiekiem. Z tego okresu znajdziemy tutaj liczne portrety osób związanych z miastem, dokumenty, pieczęcie, obesłania cechowe, a nawet łańcuch Bractwa Strzeleckiego z herbem Ulryka von Hardeck oraz umieszczony w pięknej ramie obraz przedstawiający panoramę Kłodzka z drugiej połowy XVII wieku. W przylegających gablotach umieszczono także figury, broń białą i palną oraz naczynia w tym kubki, puchary i kufle. Jedną z większych atrakcji jest bardzo dokładna makieta miasta z tamtej epoki.
Kolejne pomieszczenie to bogata wystawa XX wiecznych artefaktów i fotografii. Poza pisanymi odręcznie rachunkami i drukowanymi ulotkami, znajdziemy tutaj również wiele przedmiotów związanych z handlem i usługami - są to m.in. części garderoby na zamówienie, narzędzia, szyldy cechowe, wystawa szkła, a także stanowisko do szycia z maszynami. Dalej wystawiono fotografie z okresu przedwojennego, instrumenty, nuty, przewodniki i inne drukowane wydawnictwa. Jednym z ostatnich eksponatów jest makieta dawnej synagogi, którą zniszczono w 1938 roku.
- Maszyna do szycia w kąciku szwaczki.
Wystawa: Oczy czasu. Zegary mechaniczne na Śląsku w XIX i w I poł. XX
- Zegary szafkowe i mechanizm wieżowy
Na drugim piętrze zebrano imponującą kolekcję prawie pięciuset zegarów mechanicznych z XIX i XX wieku. Jest to zbiór świadczący o wysokiej kondycji przemysłu zegarów mechanicznych m.in. działających na ziemiach Dolnego Śląska fabryk Gustawa Beckera w Świebodzicach i braci Eppnerów w Srebrnej Górze.
Blisko połowę zbiorów stanowią zegary typu szwarcwaldzkiego z połowy XIX i pocz. XX w. Są to nieskomplikowane urządzenia umieszczone w drewnianej skrzynce z różnego rodzaju fantazyjnymi kwiatowymi dekoracjami na froncie. Zgodnie z przeznaczeniem zostały podzielone na kuchenne, krajobrazowe i ikonowe.
Najpopularniejszy typ zegarów szwarcwaldzkich posiada deskę czołową prostokątną z półokrągłym zwieńczeniem, malowaną na biało olejną farbą. szczyt tarczy i wolne narożniki dekorowaną motywami kwiatowymi. (...) Tarczę godzinową wydzielono obrysem koła podziałką z rzymskimi cyframi godzin i arabskimi minut. Tarczę uzupełniały ciemne, proste wskazówki.
Inną dużą grupę stanowią zegary ścienne szafkowe i półszafki. Są to okazy od bardzo skromnych do bogato zdobionych mebli. Ponadto znajdziemy tutaj również zegary stołowe, gabinetowe oraz kominkowe.
Z perełek wśród zegarów możemy wyróżnić dwa zegary obrazowe z mechanizmami umieszczonymi na malowanych wieżach kościelnych i kołach młyńskich, ale także większe mechanizmy zegarów wieżowych. Ciekawa jest również wystawa w małym kąciku z zegarami z ciemnego drewna, zdobione motywami zwierzęcymi.
"Kukułki” to zegary posiadają dodatkowy mechanizm sygnalizowania godzin, przypominający głos kukułki. Składa się on z dwóch miechów z piszczałkami i ruchomego ptaka, który w momencie bicia pojawia się w otworze umieszczonym w szczycie daszku drewnianej obudowy przypominającej domek dla ptaków (...).
Niezwykle interesujące są kolekcje pozytywek, które możemy oglądać w specjalnie zaaranżowanym XIX wiecznym salonie, gdzie zobaczymy również autentyczny gramofon. Stąd przechodzimy do kolejnych pomieszczeń - w pierwszym znajdziemy liczne reprezentacyjne zegary ścienne, pierwsze budziki, a także dekoracyjne np. w kształcie armatki, sowy czy naboju.
Ostatnim pomieszczeniem jest pokój zaaranżowany na gabinet Edwarda Gustawa Beckera (1819-1885), założyciela fabryki zegarów w Świebodzicach. W pomieszczeniu zobaczymy dębowe biurko z przedmiotami do codziennej pracy, okazały zamknięty w szafie zegar odlicza sekundy, a w komodzie z epoki kurz osiada na książkach.
- Biurko w gabinecie Edwarda Gustawa Beckera
Wystawa: Współczesne kłodzkie szkło artystyczne
Na pierwszym piętrze znajduje się oddzielna stała wystawa z bogatą ekspozycją szkła. Jest ona związana z historycznym rozwojem kłodzkiego przemysłu szklarskiego, który rozpoczął się w połowie XIV w. i trwał nieprzerwanie do lat dziewięćdziesiątych XX wieku.
Ekspozycja złożona jest z ponad 200 unikatowych szklanych dzieł projektantów i artystów mieszkających na Ziemi Kłodzkiej i działających w dolnośląskich hutach po 1945 roku.
Tu tworzyli i pracowali
Na wystawie zaprezentowano zestawy prac znanych polskich artystów, m.in.: Zbigniewa Horbowego, Witolda Turkiewicza, Zygmunta Janoty, Stanisława Gołdyna, Stefana Sadowskiego, Ewy Gerczuk-Moskaluk i Janusza Robaszewskiego.
Część historyczna wystawy obejmuje wyroby dawnego przemysłu szklarskiego, którego tradycje na ziemi kłodzkiej sięgają średniowiecza. Z XIV wieku pochodzą fragmenty naczyń szklanych z zamku “Szczerba” oraz dokumenty i eksponaty związane z działalnością najstarszych hut w regionie. Znajdziemy tutaj również pamiątkowe szklane naczynia do picia wód zdrojowych m.n. z Lądka Zdroju, Dusznik i Kudowy.
Ostatnia modyfikacja: piątek, 24-03-2023 r.