Berat to nie tylko słynne stare miasto kaskadowo zabudowane na zboczu wzgórza. To również, położone po drugiej stronie rzeki, imponujące osiedle Gorica z piękną średniowieczną zabudową oraz ogromny zamek z korzeniami sięgającymi antyku. Na terenie dzisiejszej cytadeli znajduje się średniowieczna zabudowa zamieszkana do dnia dzisiejszego, dlatego widok suszonego prania, czy stojącego na podwórzu Mercedesa nikogo tutaj nie dziwią.
- Taki widok to norma w Berat :)
Na terenach zamieszkanych pierwotnie przez Ilirów, prawdopodobnie w II w p.n.e., powstało miasto. Jednak dopiero z rzymskich spisów ludności dowiemy się, że nazywało się Antipatrea. Po przejęciu Bałkanów przez Bizancjum, nazwę zmieniono na Pulcheriopolis. Podczas epizodu bułgarskiego nazwę zmieniono na Beligrad - „Białe Miasto”. W wyniku zastosowanych później skrótów fonetycznych powstała nazwa Berat.
Do miasta przyjechaliśmy busem z Durres. Czas przejazdu to prawie dwie godziny. Bilet w jedną stronę kosztuje 400 lek, czyli około 15 zł. Nasz plan zakładał w pierwszej kolejności wejście do zamku, dlatego z dworca autobusowego od razu poszliśmy pod główną bramę. To tylko 2 km drogi, z czego połowa prowadzi przez położone na zboczu góry przedmieście. Wąskie uliczki przypominają typowy turecki targ, a widoki po drodze są naprawdę imponujące, a to dopiero początek.
Na teren zamku wchodzimy przez główną bramę. Wstęp jest płatny - 300 lek (ok. 11 zł), jednak można tam wejść za darmo - trzeba się tylko trochę nagimnastykować szukając bocznych wejść.
- Główne wejście do zamku.
Dzisiejsze ruiny zamku i cytadeli pochodzą głównie z okresu bizantyjskiego i osmańskiego. Najstarsze fundamenty sięgają czasów antyku, gdy w XIII wieku fortyfikacje rozbudował despota Epiru Michał I. Otaczające całe wzgórze mury zabezpieczały przed zewnętrzną ingerencją ośrodek miejski składający się z kamiennych domów, bizantyjskich kościołów, a później także osmańskich meczetów. Warto wejść do miasta i zagubić się w wąskich uliczkach, które ukryte w cieniu zapewniają ochronę przed upałem.
Polecamy przejść przez cały kompleks - do tarasu widokowego.
- Z tarasu można podziwiać spektakularne widoki na dolinę rzeki Osum oraz położone dalej, współczesne centrum miasta.
Na terenie zamku znajduje się siedem cerkwi. Niektóre z nich działają do dnia dzisiejszego. Dwie niewielkie, przypominające kamienne domki znajdują się obok siebie.
- Cerkiew Najświętszej Marii Panny jest najstarszą na wzgórzu - powstała pod koniec XIII wieku.
Położona w widowiskowej scenerii Cerkiew Trójcy Świętej jest najbardziej fotogenicznym budynkiem kompleksu. Powstała na początku XIV wieku z inicjatywy bizantyjskiego cesarza Andronika II.
- Wyjątkowy widok.
W centrum zabytkowego miasta ukrywa się dawna Katedra Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny. Obecnie jest siedzibą Muzeum Ikon Onufrego, w którym zebrano eksponaty związane z bizantyjską i post-bizantyjską sztuką chrześcijańską.
- Kolekcja muzeum liczy ponad 100 ikon oraz malowidła i rzeźby średniowiecznych artystów.
W czasach osmańskich w obrębie zamku powstały dwa meczety. Starszy - czerwony - pochodzi z XV wieku, a Biały z XVI wieku.
Czerwony meczet popadł w ruinę i dziś można zobaczyć jedynie dolną część minaretu. Z Białego meczetu pozostało jeszcze mniej - jedynie fragmenty murów. Nazwy meczetów pochodzą od kolorów materiałów, z których je zbudowano.
Już na dole, u stóp skały, zobaczymy reprezentacyjny miejski meczet. W tym celu musimy wyjść z zamku. Kierujemy się do jednego z bocznym wyjść, prowadzących do wybrukowanej kamieniem ulicy.
- Na skraju zabytkowej średniowiecznej zabudowy, zobaczymy dwupiętrowy Meczet Kawalerów.
Pochodzący z początku XIX wieku budynek, swoją nazwę zawdzięcza przeznaczeniu - korzystali z niego wyłącznie nieżonaci młodzieńcy z różnych cechów.
- Najlepiej znany widok z Berat.
Hitem eksportowym miasta jest skalna ściana z zabudowanymi kaskadowo domami. Białe fasady, spadziste dachy i wysokie okna z daleka sprawiają wrażenie, jakby były jednym wielkim domem.
- W poszukiwaniu restauracji warto przecisnąć się, położonymi między domkami, wąskimi uliczkami.
Nie dajmy się jednak oszukać reklamowym sloganom - nie jest to miejsce imponujące rozmiarem czy rozmachem. Tak zwane “stare miasto” to zaledwie kilkadziesiąt domów.
Ciekawszym miejscem do sesji fotograficznych jest osiedle Gorica, ulokowane po drugiej stronie rzeki, które również zabudowane jest domami o spadzistych dachach i wysokich oknach.
- Domki w Goricy - niezwykła sceneria po drugiej stronie rzeki.
Do Goricy można przejść po dwóch mostach - bliżej centrum znajduje się kładka, natomiast dalej przerzucono długi na 130 metrów kamienny most o nazwie Gorica.
- Most Gorica jest jednym z bardziej charakterystycznych zabytków miasta.
Pierwsza drewniana przeprawa powstała w XVII wieku, ale najwyraźniej nigdy nie było to dla mostu szczęśliwe miejsce, gdyż średnio co sto lat był on niszczony. Ostatnie poważne uszkodzenie kamiennego mostu nastąpiło podczas wojny w 1938 roku.
- Berat to rozległe miasto, które zamieszkuje ponad 36 tysięcy ludzi.
Zabytkowa zabudowa to zaledwie ułamek powierzchni Beratu. Na pewno można zobaczyć tu ciekawe miejsca i imponujące budynki, jak np. tradycyjną wiejską zabudowę, wille na wzgórzu, a także okazały budynek hotelu przypominający klasycystyczny pałac.
- Osmański akcent w Berat - brama Paszy, czyli fragment dawnego zamku.
W mieście bez problemu odnajdziemy pamiątki z ubiegłej epoki. Polecamy rozglądać się podczas spaceru - znaleźliśmy tam ciekawe perełki.
- Pomniki pamiętające czasy komunizmu - jest ich tutaj co najmniej kilka.
Ostatnia modyfikacja: czwartek, 25-05-2023 r.