Mało znanym i położonym nieco na uboczu głównych szlaków komunikacyjnych jest miasto Brzeg Dolny. Ulokowane jest na prawym brzegu rzeki miasto znajduje się na skraju bogatego w rzadką faunę i florę obszaru o randze europejskiej - Łęgów Odrzańskich.
Brzeg Dolny to idealne miejsce do obcowania z naturą. Zwiedzanie warto zacząć od wizyty na tarasie widokowym pałacu, gdzie możemy poświęcić kilka chwil na podziwianie pięknego zakola Odry.
Odkryte w XIX wieku cmentarzysko z epoki brązu świadczy o wczesnym osadnictwie na terenie dzisiejszej gminy Brzeg Dolny. Wykopaliska archeologiczne potwierdziły również, że w tym miejscu istniał wczesnośredniowieczny gród. Aż do połowy XVII wieku miejscowość ta była znana jako Brzeg, odmieniana po czesku i niemiecku. Dopiero przybycie nowo upieczonego barona zmieniło historię miasta na zawsze.
Pałac i oficyna
- Zespół pałacowo-parkowy von Hoymów - odbudowany w latach 50-tych XX wieku
Najważniejszym zabytkiem Brzegu Dolnego jest okazały kompleks pałacowy w starym mieście, ulokowany nad rzeką Odrą.
Po raz pierwszy wzmianka o pałacu pojawia się w pierwszej połowie XVII wieku, gdy nowym właścicielem wsi został baron Jerzy Abraham von Dyhrn - kanclerz Śląska z czasów, gdy ten należał do Habsburgów. Ukoronowaniem jego dorobku była zmiana nazwy miejscowości i nadanie jej praw miejskich, a następnie budowa okazałej rezydencji w formie barokowego pałacu z ogrodem angielskim. Posiadłość była własnością rodu Dyhrn przez ponad 100 lat.
W 1767 roku pałac pozyskał minister Śląska Karol Jerzy von Hoym i wkrótce rozpoczął przebudowę na styl klasycystyczny według projektu Carla Gottharda Langhansa - sławnego architekta Fryderyka II Wielkiego, autora m.in. Bramy Brandenburskiej. Razem z pałacem przebudowano park i dobudowano oficynę w stylu klasycystycznym.
- Oficyna w stylu klasycystycznym zachowała się w formie niemal niezmienionej do dziś. Obecnie jest siedzibą urzędu miejskiego
W lutym 1945 roku, w wyniku interwencji wojsk radzieckich, pałac spłonął (później odbudowany w znacznie skromniejszej formie), a park na dekady popadł w niełaskę.
Bezpośrednio za pałacem zobaczymy mały ogród wrzosowy. Po obu stronach tarasu stoją odlane z brązu rzeźby przedstawiające Nimfę i Garonnę.
- Posągi są kopiami rzeźb z ogrodów wersalskich
Majątek von Hoyma odwiedzali często niemieccy arystokraci - w tym przyszły cesarz Fryderyk Wilhelm II, a także ważne persony z wielu europejskich dworów.
- Częścią folwarku hrabiego były również okazałe budynki jak oficyna pałacowa, wozownia czy gołębnik
Zabytki sakralne
W niedaleko położonym rynku zobaczymy jeszcze jeden ciekawy zabytek. To kościół parafialny Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel pochodzący z drugiej poł. XVIII wieku budynek został zbudowany w technice szachulcowej. Dzisiaj niestety otynkowany.
- Jeszcze jednym wartym uwagi zabytkiem jest ulokowany na rynku kościół parafialny
Z okresu Dyhrna pochodzi bardzo ważny zabytek Brzegu Dolnego. To kaplica św. Jadwigi, która powstała w miejscu cudownego kamienia. Według legendy stopę w nim odcisnęła św. Jadwiga, która podróżowała z Legnicy do Trzebnicy właśnie przez Brzeg.
Łęgi Odrzańskie
- Z pomocą wścibskiego oka możemy obserwować nawet dalszą okolicę
Lasy i łąki, które możemy dostrzec z tarasu, są częścią większego obszaru zwanego Łęgi Odrzańskie, ciągnącego się wzdłuż koryta rzeki aż do Głogowa. Jest to teren pokryty lasami, łąkami i torfowiskami, obejmujący siedliska lęgowe prawie 100 gatunków ptaków. Aż 97% obszaru Łęgów znajduje się na terenie województwa dolnośląskiego.
- Niedaleko pałacu, a także w parku, znajdziecie kilkanaście tablic informacyjnych o faunie i florze Łęgów Odrzańskich
Park miejski
Niedocenianym miejscem na mapie miasta jest położony w jego centrum zabytkowy park, który nadal nosi ślady angielskiego założenia. Obecnie południowa część została w dużym stopniu rekapitalizowana. Uprzątnięto tereny zielone, na nowo zaaranżowano stawy, utwardzono ścieżki, dodano nowe ławki i ścieżkę dydaktyczną. Dzięki ciągłej opiece nad zasobami zielonymi zyskał on na atrakcyjności i stał się miejscem wypoczynki i spotkań dolnobrzeżan.
- W parku można spacerować uroczymi ścieżkami. Spacer staje się niesamowicie klimatyczny za sprawą śpiewających w koronach drzew ptaków
- Drzewa, łąki, spokój. Polecamy spacer po parku miejskim w Brzegu Dolnym
Dolnobrzeski park może pochwalić się różnorodnym drzewostanem. Dominuje: dąb szypułkowy, lipa drobnolistna, klony różnych gatunków, jawor i jesion. Na wiosnę zdobią go kwitnące kwiaty. Ściółkę i drzewa porasta bluszcz zwyczajny, okazale kwitnący.
W parku zobaczymy liczne okazy drzew pomnikowych, głównie dębów szypułkowych, a najładniej prezentuje się buk pospolity, rosnący w pobliżu Stawu Łabędziego - zwany potocznie parasolem. W parku rosną także kasztanowce, sosny Jeffreya, cyprysiki groszkowe.
- Staw Łabędzi w całej okazałości
Przy największym stawie, w sąsiedztwie okazałego “parasola” znajduje się otoczona wodą Wyspa Kormoranów. Dostęp do niej zapewnia drewniany mostek, a na wyspie znajduje się kilka ławeczek i miejsce do rozpalenia ogniska.
- Cztery wysepki porośnięte są krzakami, w których wiją swoje gniazda kaczki i łabędzie
Poza florą zobaczymy również niezwykle bogatą faunę. W każdym razie na pewno usłyszymy, gdy zasiądziemy na jednej z wielu ławeczek. Można tu spotkać sikory, kowaliki, słowiki, dzięcioły, kruki, a zamieszkujące stawy kaczki wychodzą chętnie na spacerowe szlaki szukając pokarmu. W sezonie zobaczymy również łabędzie, które mają swoje lęgowiska na czterech wyspach znajdujących się na powierzchni stawu Łabędziego. Warto też wspomnieć, że zamieszkuje je duża kolonia karpia królewskiego.
- Kaczki i karpie pływają przy brzegu w nadziei na karmienie ;)
- Kanał łączący Staw Łabędzi z Czarnym Stawem, a nad nim mały drewniany mostek
Współczesny Brzeg Dolny kojarzy się głównie z ogromnymi zakładami chemicznymi, a nie jako miejsce wypoczynku czy rekreacji. Jest to opinia niesprawiedliwa, bowiem park jest bardzo atrakcyjnym miejscem wypoczynkowym w gminie Brzeg Dolny. Ponadto miasto posiada aquapark, halę sportową, a w niedaleko położonej miejscowości Wały również ośrodek sportowy.
