Brama Prawczicka (cz. Pravčická brána) to największa naturalna brama skalna w Europie. Jej szerokość to 26,5 metra, a wysokość 21 metrów od podstawy. Z otaczającym ją parkiem w całości leży na terenie Czech, zaledwie 15 km od miejscowości Děčín. Jest to najbardziej rozpoznawalny obiekt Szwajcarii Czeskiej.
Brama składa się z dwóch skał. Górna półka skalna jest częścią większego masywu skalnego opartego na słupie tworzącym podporę. Tak zaklinowane skały są wyjątkowo odporne na działania korozyjne przyrody.
Prawczicką Bramę tworzy wyżłobiony piaskowiec z okresu górnej kredy, który osiągnął swój kształt w wyniku działającego miliony lat wietrzenia na mniej odpornej części skały. Brama jednak pozostawała w ukryciu do XIX wieku, kiedy u jej podnóża powstał mały drewniany domek będący schronieniem dla odwiedzających ją turystów, głównie okolicznych mieszkańców i mieszczan z bliżej położonych miejscowości. Zwykle wycieczki organizowano w większej liczbie tragarzy i mułów, co wiązało się z pobytem dłuższym niż jeden dzień. Do takich wycieczek służył zbudowany w 1881 roku na miejscu drewnianego domku pałacyk Orle Gniazdo. Właścicielem terenu, zatem i bramy, był książę Edmund Clary-Aldringen.
- Widok ze ścieżki podejścia na Bramę i Sokole Gniazdo
Dzisiaj Brama jest jednym z lepiej znanych zabytków natury w Czechach i wizytówką Szwajcarii Czeskiej (a przez wielu uważana za symbol całego terenu określanego mianem Szwajcarii w tej części Europy). Pobliskie miejscowości - Hřensko oraz Mezní Louka - stanowią bazę wypadową w te tereny dla licznie przybywających turystów.
- Widok na całą bramę z pobliskiego tarasu widokowego
Na terenie płatnego obszaru przy bramie istnieje wiele punktów widokowych. Istnieje również możliwość podejścia, a nawet wypicia piwa dokładnie pod jej łukiem. jest on jednak najmniej ciekawym miejscem, gdyż widzimy tu tylko ogromny głaz nad głową - już lepsze widoki są ze ścieżki przed płatnym punktem. Zdecydowanie najlepsze miejsca na podziwianie bramy rozpościerają się z punktów widokowych położonych na wyższych partiach skał. Aby do nich dojść trzeba wrócić do bramy wejściowej, gdzie prowadzi ścieżka do kolejnych punktów widokowych. Są tam trzy dodatkowe ścieżki, skąd możemy oglądać wąwóz i łuk w całej okazałości, panoramę okolicy oraz ścianę skalną znajdującą się za łukiem. Można również podziwiać łuk podczas spożywania posiłku na tarasie restauracji Sokole Gniazdo - to jednak atrakcja tylko na ciepłe dni. Do 1980 roku można było wejść również na strop bramy. Został on zamknięty, aby uchronić zabytek przed ogromnym naporem turystów i prawdopodobnie nigdy nie zostanie przywrócony, ponieważ specjalny most prowadzący na jeden z filarów bramy został rozebrany.
- Istnieje jeszcze jeden taras widokowy ulokowany tuż pod podporą bramy - pozwala on przyjrzeć się panoramie Gór Połabskich
Infrastruktura
Częścią infrastruktury obiektu jest pałacyk zbudowany w 1881 roku - Sokole Gniazdo, który służył przyjezdnym gościom. Do jego budowy zatrudniono robotników z Włoch, a wybudowanie tego przybytku do najłatwiejszych nie należało. Budowa trwała rok, co przy tego typu terenie i dostępnych narzędziach świadczy o bardzo dobrej organizacji. Pałacyk służył głównie za domek letniskowy rodziny Clary-Aldringen, ale z czasem był wynajmowany innym zamożnym gościom.
Na parterze pałacyku znajduje się nieprzerwanie restauracja, a w jej podziemiach darmowe WC. Na górnych poziomach pałacu jest obecnie galeria sztuki, ale podczas naszego pobytu była dopiero aranżowana na letni sezon. Budynek pałacyku niemal styka się ze skałami - urocze. Ponadto na terenie kompleksu umiejscowiony jest budynek kasy, informacji i sklepik z pamiątkami, a przy tarasie pod łukiem również kiosk z piwem i przekąskami.
- Widok na pałacyk. Na jego tarasie znajduje się restauracja
Jak się tam dostać?
Wycieczka związana ze zwiedzaniem Prawczickiej Bramy rozpoczęła się dwa dni wcześniej, kiedy w Jakuszycach przekroczyliśmy granicę z Czechami. Przez dwa dni zwiedzaliśmy czeskie miasteczka przemieszczając się powoli na zachód do miasta Děčín. Stąd właśnie postanowiliśmy wyruszyć na zwiedzanie bramy. Z Děčína można dostać się bezpośrednio w okolice bramy. Jeżdżą tutaj autobusy miejskie o numerze 434, który zatrzymuje się również w centrum miasta (koło sądu) i przejeżdża pod wejściem do parku, a dalej do wsi Mezní Louka i Jetřichovice. Bilet w jedną stronę kosztuje 28 koron, a autobus kursuje co godzinę. Istnieje również możliwość podróży promem. Z Děčína wypływają o godzinie 9:00 promy do Hreńska, a ze wsi to już tylko 2 km drogi na piechotę do parku.
Wybrana przez nas opcja to autobus miejski. Wyjechaliśmy o 10:14 z dworca autobusowego w Děčínie. Na miejscu, czyli przy wejściu na szlak, byliśmy około 10:45. Chcieliśmy zwiedzić to miejsce na lajcie, a przed wycieczką wyspać się i zjeść śniadanie. Gdy koło 11:00 wchodziliśmy już pod górkę mijali nas turyści, którzy już obejrzeli Łuk.
Ścieżki podejścia
Istnieje możliwość nocowania w Hřensku lub Mezní Louki. Z Hřenska idzie się czerwonym szlakiem, który prowadzi po szosie około 2 km. Natomiast z Mezní Louki do Bramy można przejść szlakiem górskim Ścieżka Gabrieli (Gabrielina Stežka), która przez ponad 6 km prowadzi przez las. Podejście pod Bramę jest dłuższe i trudniejsze, ale widoki wszystko rekompensują.
Wrażenia
Ten największy łuk skalny w Europie zdecydowanie nas zachwycił. Zupełnie nie zdawaliśmy sobie sprawy z jego rozmiarów oraz bliskiego położenia. Dojazd może i jest skomplikowany, ale przejazd ułatwia czytelna komunikacja i częste kursy pociągów w sieci czeskiej kolei. Podobnie jest po stronie niemieckiej - połączenie z Drezna jest bezpośrednie, a przejazd trwa niewiele ponad 50 minut.
Brama położona jest na wysokości 415 m n.p.m. i wybierając się na szczyt wzniesienia w pakiecie podziwiamy liczne formacje skalne umieszczone po drodze, natomiast z punktów widokowych mamy dodatkowe wrażenia w postaci podziwiania okolicy Bramy - przepiękne dominanty Szwajcarii Czeskiej i Saksońskiej.
Będziemy mieć z tego miejsca niezapomniane wrażenia, tym bardziej, że nie udało nam się zobaczyć na żywo łuku skalnego na plaży Legzira w Maroko oraz Azure Window na Malcie. Chwalimy fakt, że władze czeskiego parku postanowiły już w 1980 roku chronić go przed podobnym losem likwidując taras widokowy na górnej półce Bramy (również rozbierając mostek prowadzący do tego miejsca), a obie skały zostały dodatkowo połączone specjalnym żywicznym klejem, co ma zapewnić trwanie tego skalnego cudu.
Jak wrócić?
Nie warto czekać na autobus po zejściu ze ścieżki. Autobus miejski jeździ co około godzinę. W dni robocze częściej. Na trasie Hřensko-Mezní Louki kursują również zabytkowy autobus i ciuchcia zbudowana na bazie traktora. Ceny są jak z kosmosu i wcale nie dziwiło nas, że nawet niemieccy turyści się na nie nie łapali, co było widać po kursujących pustych składach. Istnieje również ciekawa forma powrotu do Hřenska - spływ łodzią. My co prawda nie mieliśmy tego w planach, ale zaledwie kilka kilometrów od punktu wejścia na ścieżkę znajduje się taka przystań.
Z tego względu, że nie mieliśmy czasu czekać na autobus, wybraliśmy się do Hřenska na piechotę. Spacer był krótki, a po drodze warto obejrzeć całą miejscowość, gdyż stojące tam domy są jak z folderu reklamowego.
W Hřensku znajduje się przeprawa promowa do Schöny. Mały spalinowy prom kursuje co kwadrans - koszt przewozu jednej osoby to 1,5 EUR i trwa dosłownie kilka minut
W dalszą podróż do Drezna wybraliśmy się pociągiem DB. Bilet dla jednej osoby to koszt 6,5 EUR a czas podróży to 53 minuty. Pociągi są punktualne i kursują co godzinę. Często stacją docelową dla połączenia jest Miśnia, zatem należy pilnować stacji w Dresden Hbf.
W zależności od długości pobytu w Dreźnie powrót do Polski może odbyć się na kilka sposobów, ale my wybraliśmy najtańszą i najprostszą opcję - autokar FlixBus odjeżdża spod dworca kolejowego w Dreźnie, po drodze z możliwym przystankiem w Zgorzelcu i Legnicy. We Wrocławiu kończy swoją podróż na dworcu autobusowym w centrum Wroclavia.
